'Almanya'ya, Fransa'ya emeklilik bilgisi veriyoruz'

'Almanya'ya, Fransa'ya emeklilik bilgisi veriyoruz'

SGK Başkanı, “Veri paylaşımıyla (emeklilik bilgilerini) ilgili devletle paylaşıyoruz. Fransa’daysa Fransa’yla, Almanya’daysa Almanya'yla. Tabii, otomatikman gelir matrahına ekleniyor, vergilendirmeye gidiyor, (alıyorsa) sosyal yardımları kesiliyor" dedi.

OKTAN ERDİKMEN - SGK Başkanı Dr. Mehmet Selim Bağlı, yurt dışındaki vatandaşların SGK borçlanmasını kaldıran ve prim bedelini de yüzde 32’den yüzde 45’e çıkaran torba yasanın görüşüldüğü Bütçe ve Planlama Komisyonu toplantısında milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

‘Almanya’ya, Fransa’ya bilgi veriyoruz’

Mevcut durumda sistemin, başka ülkelerin sosyal güvenliğini finanse etmeye başladığını savunan Dr. Bağlı, “Bizim yurt dışındaki vatandaşımıza Türkiye’de borçlanma yaptığında, biz ona ek emeklilik imkanı sağladığımızda, veri paylaşımı yoluyla biz bunu ilgili devletle paylaşıyoruz. Fransa’daysa Fransa’yla, Almanya’daysa Almanya’yla. Tabii, otomatikman onların gelir matrahına ekleniyor, vergilendirmeye gidiyor, sosyal yardım alıyorsa sosyal yardımları kesiliyor. Yani yıllık 12,7 milyar lira sermaye transferinin yanı sıra, yurt dışı anlamında, cari işlem açığı anlamında, bir de yurt dışındaki sosyal güvenlik kurumunun Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden finanse edilmesi gibi bir durumla karşı karşıya kaldık” ifadelerini kullandı. (Komisyon tutanakları, sayfa 5).

Dr. Bağlı, “Şimdi biz veri paylaştığımızda, Türkiye’de aldığı maaşı otomatikman gelirine ekliyorlar, ‘Siz, artık, bizden sosyal yardım alamazsınız çünkü bu kadar geliriniz var’ diyorlar” şeklinde konuştu (Komisyon tutanakları, sayfa 8).

‘1,2 milyar tasarruf, 600 milyon da olabilir’

Yapılan düzenlemeyle SGK’nın yılda yaklaşık 1,2 milyar lira tasarruf yapmasını beklediklerini savunan Dr. Bağlı, bunun yurt içinde ve yurt dışında yaşayan vatandaşlar arasındaki norm ve standart birliğini sağlamak amacıyla gerçekleştirildiğini ileri sürdü.

Şartların zorlaştırılması sonrası başvurular yarı yarıya düşse bile 600 milyonluk bir tasarruf yapılacağını savunan Dr. Bağlı, “Norm ve standart birliğini sağlamak. Türkiye’de ev kadınları borç alma hakkına sahip değil ama yurt dışına gitmişse, hiçbir çalışması yoksa, yurt dışında da yoksa, Türkiye’de de yoksa, bunlar otomatikman borçlanma hakkına sahip” dedi.

SGK Başkanı Dr. Bağlı’nın komisyonda yaptığı konuşmada öne çıkan bazı noktalar şu şekilde:

32’den 45’e çıkarılma nedeni, bu düzenlemeyle geri ödeme 10-11 yıla kadar çıkıyor ki dünyadaki hiçbir sosyal güvenlik sisteminin geri ödemesi 10 yıl falan değlidir. Ama şu anda 4-4,5 yıl olan geri ödeme süresini 10-11 yıla çıkarmayı planlıyoruz. 

SGK’lı olarak kendilerini beyan edip emekli oluyorlardı. Böyle olunca otomatikman emeklilik maaşları yüksek oluyordu. Şimdi, hayır, biz bunları Bağ-Kur’lu kabul edeceğiz. Madem borçlanma yapıyorsunuz, normal, ‘Türkiye Cumhuriyeti’nde ikamet edenlerin tabi olduğu şartlara siz de tabi olun’ diyoruz. 

Eskiden istedikleri zamandan başlatabiliyorlardı. Yani ‘1982’de yurt dışına gittim. 83’ten başlat’ diyordu. Ne kadar çok süre 99 öncesine giderse o kadar emekli maaşları yüksek oluyor. Onun için süre takdir yetkisini elinden alıyoruz.

Türkiye’de emekli olduğunda normalde 1500 lira alması gerekirken, bu şekilde emekli olduğunda belki 2500, belki 3 bin lira emekli aylığına kadar çıkıyordu. 

Kaldı ki, yurt dışı borçlanma zaten bir sosyal güvenlik hakkı değildi, devletin bir iktisat politikası enstrümanı olarak 78’de tasarladığı bir uygulama. 

Şu anda 3600 gün üzerinden borçlanan biri bize 98 bin lira ödüyor, aylık 2350 lira emekli maaşı bağlanıyor ve 42 ayda kendini amorti ediyor. Prim oranını yüzde 45 yaparsak bize ödeyeceği 138 bin lira, geri ödeme 59 aya çıkıyor. 

Yani Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı Türkiye’de yerleşikken bu hakların hiçbirine sahip değil. Yani bizim ev kadınlarının borçlanma imkanı yok ama yurt dışına gidenlerin var veya Türkiye’deki BAĞ-KUR borçlanması yapamıyor. Burada onların yurt dışında emeklilik haklarına asla dokunulmuyor. Zaten yurt dışındaki hizmetleri Türkiye’de sayıldığı için bu ikinci bir emeklilik imkanıydı. Bu ikinci emeklilik imkanıyla ilgili düzenleme yapılıyor.

Komisyon tutanaklarının tam metnini burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.

HABERE YORUM KAT