Korona salgını ve iş hukuku

Korona salgını ve iş hukuku

Almanya'da korona nedeniyle ekonomik kayba uğrayan işçiler ve iş verenler ne yapmalı? Kurzarbeitergeld hakkında bilinmesi gerekenler. Av. Memet Kılıç kaleme aldı.

Av. Memet Kılıç, LL.M. (Heidelberg Üniversitesi)

Korona virüsünün yayılması Dünya Sağlık Örgütü tarafından dünya çapında bir salgın hastalık olarak kabul edildi. 

Çin, İran ve İtalya’da virüsün hızlı bir şekilde yayıldığının tesbit edilmesi ve hükümetlerin tedbir alırken daha çok virüsün yayılma hızının ardından koşmaları tedirginliğe yol açıyor. Bu nedenle hükümetlerin daha radikal tedbirler alma zorunda kalmaları büyük olasılıktır. 

Bu durum çalışma hayatını da önemli ölçüde etkilemektedir. Bu durumda işçiler ve iş verenler iş hukuku anlamında hangi hakları olduğunu merak etmektedirler.

Böyle bir dönemde ‚ben hakkımı nasıl sökerim‘ demek yerine, dayanışma içerisinde bu krizi atlatmaya çalışmak önemlidir.

Korona salgını gibi salgın hastalık durumunda işçilerin hakları, sorumlulukları ve ödevleri vardır:

1. Okullar ve ana okulları kapatıldığında evde kalabilir miyim?

Kural olarak çocukların bakımını ve gözetimini sağlamak ane ve babanın görevidir. Bu durumu iş veren ile gönrüşüp ortak bir çözüm aramak doğru yoldur. Öreneğin evden de çalışabileceğiniz bir işiniz var ise bunu önerebilirsiniz.

2. Hastalık şüphesi durumunda işçi evde kalabilir mi?

Sadece bir şüphe nedeniyle işe gitmezseniz, bu çalışma sorumluluğunu yerine getirmeme olarak değerlendirilebilir ve işten atılmanıza neden olabilir. Bu durumda hemen iş vereninizi bilgilendirin. O sizi çalışma mecburiyetinden kurtarabilir.

İşyerinde salgın hastalık şüphesi var ise iş veren işçiyi koruma yükümlülüğü (Fürsorgepflicht) çerçevesinde bir karar almak durumundadır. İşçiye ‚gelme‘ derse maaşını da ödemek zorunda kalır. 

Ayrıca Almanya telefon ile doktordan bir haftaya kadar ‚çalışamaz raporu‘ alabilme olanağı getirdi. 

Bu Korona şüphesi olmayan durumlar için düşünüldü.

Yani ağır olmayan normal üşütme veya grip hastalıkları. Doktorlarda bu konuda yığılma olmaması için, Sigortalı Hastalar için Doktorlar Birliği (Die Kassenärztlichen Bundesvereinigung) bu talimatı verdi. Şu durumlarda doktora görünmeden telefon ile işgöremezlik raporu alabileceksiniz: 

  • Üst solunum yollarında hafif üşütme 
  • Ağır hastalık belirtileri olmamalı
  • Korona virüsü hastalığı belirtileri olmamalı

Korona şüphesi durumunda 14 günlük karantina altına alınmanız söz konusu olabilir.

3. İş veren hastalık şüphesi ile işçiyi eve gönderebilir mi?

Çalışabilir durumda olan işçinin çalıştırılması gerekir ve çalışma hakkıdır. İşçinin tatil hakkının veya mesai saatlerinin kullanılması ancak kendisinin bunu istemesiyle mümkündür. İş veren onu tatil hakkını kullanmaya zorlayamaz. 

4. Evden çalışma konusunda anlaşmaya varılırsa, çalışma malzemesi, örneğin dizüstü bilgisayar, kim tarafından sağlanacak?

Bu iş verenin sorumluluğundadır. 

5. İş veren işyeri için desenfeksiyon maddesi sağlamak zorunda mıdır? 

İşçilerin sağlığını korumak iş verenin sorumluluğunda olan bir alandır. Müşterilerin sık gelip gittiği yerlerde böyle bir zorunluluk vardır. 

6. Karantina altına alınan bir işçi işe çağrılabilir mi?

Hayır.  Yetkili makamların karantina kararı almaları durumunda buna uymak bir zorunluk ve herkesin görevidir.

7. Karantina kararı alınırsa işçi ücreti ödenmeye devam edilir mi? 

Evet, ilk altı hafta boyunca. Yedinci haftadan itibaren hastalık durumunda ödenen miktarda (Krankenkasse tarafından Krankengeld) ödenir. Bunu bulunduğunuz eyaletin ilgili biriminden talep edebilirsiniz. Karantina durumunda iş veren bu ödemelerini karantina kararı veren makamdan talep edebilir ( § 56 Infektionsschutzgesetz

8. Kısa Çalışma Parası (Kurzarbeitergeld) alabilir miyim?

Evet. Hükümet, İş Ajansları (Arbeitsagenturen) üzerinden korona salgını nedeniyle çalışamama durumunda iş verenlerin kısa çalışma yardımından yararlandırılmaları talimatını verdi. Bu para ödünç işçi (Leiharbeit) çalıştıran firmalar için de geçerli olacak ve 12 yerine 24 ay boyunca ödenebilecek. Bu konuda daha fazla bilgi için:

 https://www.arbeitsagentur.de/news/kurzarbeit-wegen-corona-virus

İşçinin yapması gereken birşey yok burada. Bu dilekçeleri iş veren, İş Ajansına online olarak da sunabilir: 

https://www.arbeitsagentur.de/unternehmen/finanziell/kurzarbeitergeld-arbeitgeber-unternehmen

9. Kısa Çalışma Parası (Kurzarbeitergeld) ne kadardır?

Çocuklu işçiler net maaşlarının % 67’sini, çocuksuz olanlar ise % 60’ını alırlar.

 

Serbest Meslek Sahipleri ve İş verenlerin Durumu

1. Devlet yardımı var mı?

Avrupa Birliği, korona salgını ile mücadele için 25 Milyar avroluk bir yardım fonu oluşturdu (25 Milliarden Euro Hilfsfond für Unternehmen ).

Ayrıca Almanya hükümeti de bir milyar Avro bu iş için ayrıdı. Kısa çalışma parası (Kurzarbeitgeld) durumunda sosyal sigorta kasalarına yapılan ödemelerin tamamının  devlet tarafından karşılanması gündemde. 

Kısa çalışma parası (Kurzarbeitergeld) konusundaki bilgiler burada güncelleniyor:
https://www.arbeitsagentur.de/news/corona-virus-informationen-fuer-unternehmen-zum-kurzarbeitergeld

2. Serbest meslek sahibinin kazancının düşmesi

Serbest meslek sahibi işi kurarken zaten kural olarak bir rizikoya girmiştir ve bu rizikoyu kendisi sırtlar.

Korona nedeniyle yapılan sözleşmeler doğrudan veya dolaylı olarak iptal edildiğinde buna genel bir yanıt vermek mümkün değil. Yapılan sözleşme ve genel işlem şartlarına bakmak gerekir. Örneğin otel rezervasyonları iptal ediliyor. Yapılan sözleşme ve genel işlem şartlarında bu konu nasıl düzenlenmiş ise konu öyle sonuçlandırılır. 

3. Toplantılar, düğünler vs. iptal edilirse?

Resmi  makamlar bu tür etkinlikleri yasaklar iseler veya karantina durmu sözkonusu olursa, devletten zararın tazmini istenebillir.

Ancak taraflar tedbiren bu toplantıdan vazgeçerler ise sözleşmedeki düzenlemeye bakmak gerekir. 

4. Sigortalar zararı karşılar mı?

Genelde sigortalar doğal afetleri karşılamayacaklarını sözleşmeye yazarlar. Salgın hastalık doğal afet olarak kabul edilir.

5. İş verenin işçilerinin sağlığını koruma yükümlülüğü?

İş veren işçilerinin sağlığını korumakla yükümlüdür (Fürsorgepflicht). Bu konuda bilgiler Robert Koch Institut’un sayfasında bulunmaktadır:
https://www.rki.de/SharedDocs/FAQ/NCOV2019/FAQ_Liste.html

Heidelberg, 17.03.2020

Av. Memet Kılıç, LL.M. (Heidelberg Üniversitesi)

https://www.youtube.com/channel/UClGlJsBhn0NU7zLWrXnp8sA?view_as=subscriber

 

 

HABERE YORUM KAT