Çin, bir AB üyesi olan Litvanya’yı yok sayıyor… Biraz tuhaf bir durum değil mi… Bir ülkeyi yok saymak… Ama öyle… En azından Çin için uluslararası ticaretinde Litvanya diye bir devlet yok… İki ülke arasındaki ticaret durma noktasında…  Pekin'in bir Baltık devleti Litvanya’yı resmi gümrük veri tabanından gizlice sildiği öne sürülüyor… Durum Litvanyalı bir kereste ihracatçısının yaptığı açıklama ile ortaya çıktı… Çin’e kereste ihraç etmiş… Keresteleri taşıyan gemi iki aylık bir yolculuktan sonra Çin’in Haikou limanına varmış… Çinli ortağı, kerestelerin ithalatına izin verilmediğini bildirmiş Litvanyalı ihracatçıya…
* * * *
Ardından Çin’in diğer Litvanya şirketlerine aynı tutumu takındığı ortaya çıkınca krizin boyutu anlaşıldı… Litvanya Sanayiciler Federasyonu Başkanı Vidmantas Janulevicius, ‘Ülkemiz artık Çin gümrük sisteminde yok görünüyor‘ diyor… Çin resmi bir açıklama yapmasa da Çin’in Global Times gazetesi, gümrük numarası 336 olan Litvanya‘nın, sistemden çıkarılmadığını,  Çinli ithalatçıların ithalattan kaçındığını öne sürdü…
* * * *
Çin, Litvanya için önemli bir ticaret partneri değil… Litvanya, 2020 yılında Çin'e 300 milyon euroluk ihracat yapmış… Litvanya Maliye Bakanı Gintare Skaiste, ‘Bu, ihracatımızın sadece yüzde biri‘ diyor ve ekliyor… ‘Çin’in tutumunun Litvanya ekonomisi üzerinde önemli bir etkisi olmasını beklemiyoruz‘…
* * * *
Am durum pek de öyle değil… Çünkü Çin’in bu tutumu dolaylı olarak Avrupa Birliği’ni ve özellikle de Alman ekonomisini de etkiliyor… Almanya Çin’in en önemli ticaret partnerlerinden…. Alman  Continental 2019‘da Litvanya'nın Kaunas kentinde dünyanın en modern tesislerinden birini açmıştı… Geleceğin otomobili için parçalar burada imal ediliyor… Akıllı cam kontrolü için cihazlar veya otonom sürüş için radar sensörleri… Dönemin Başbakanı Saulius Skvernelis, ‘Litvanya tarihinin en büyük yatırım projesi‘ diyordu…  Şimdi Kaunas'tan gelen parçaların bulunduğu bin kadar konteyner Çin’de limanda bekliyor… Litvanya sorunu bir Alman sorunu haline geldi. Bu durumun Volkswagen, BMW veya Daimler'in Çin'deki üretimini felç edeceği söyleniyor…
* * * *
Peki bu duruma nasıl gelindi…  Çin’in Global Times gazetesi bir süre önce Litvanya'nın ‘sinek gibi ezilmesi‘ gerektiğini yazıyordu… İki ülke arasındaki ilk sorun bu yıl çıktı…. Litvanya Çin liderliğindeki Doğu ve Orta Avrupa ‘17 artı 1 ülke‘ ticaret bloğunu terk etti…  Pekin‘in bunu hakaret olarak telakki ettiği söyleniyor… İkinci sorun Litvanya ve Tayvan arasındaki yakınlaşma…  Tayvan’ın Litvanya’nın başkenti Vilnius‘da Kasım ayında bir temsilcilik açması… Bunun adını da Tayvan'ın başkentinin adı olan ‘Taipei‘ kelimesiyle yetinmek yerine ‘Tayvan Temsilciliği‘ olarak adlandırılması…
* * * *
Tayvan'ı Çin'in bir parçası olarak gören Çin, Litvanya’yı protesto etti… Pekin önce Litvanya üzerinden yük treni trafiğini durdurdu, ardından büyükelçisini Vilnius'tan geri çekti… Litvanya’nın da büyükelçisini geri çekerek maslahatgüzar seviyesine indirmesini istedi…
* * * *
Litvanya bu hafta AB Komisyonu'ndan yardım isteyecek… Bu durum Dünya Ticaret Örgütü için de bir test niteliğinde… Çünkü hem Litvanya hem de Çin, Dünya Ticaret Örgütü’nün üyesi…  Litvanyalı iş insanları hükümetlerini örgüte şikayette bulunmaya çağırıyor… Ancak gelişmelere bakılırsa Çin'in daha fazla misilleme yapmasından çekiniliyor... Ne AB ne de Dünya Ticaret Örgütü şimdilik bir adım atmış değil…
* * * *
Litvanya’ya açık bir destek yok…. Bu hafta Brüksel’de ve Çin ile büyük çapta ticaret yapan Almanya’da da Ekonomi Bakanlığı’nda bir durum değerlendirmesi yapılacağı söyleniyor… Şunu söyleyebilirim, jeopolitik gerilimlerin arttığı zamanlarda ticaret de giderek bir silah olarak kullanılabiliyor… Bu Çin ile ticaret yapan ülkeler için ilginç bir deney daha sanırım…