Halit ÇELİKBUDAK yazdı

Almanya’nın 1984-1994 yılları arasındaki altıncı Cumhurbaşkanı Richard von Weizsäcker bir keresinde sorunları şöyle özetlemişti: 'İltica bize ihtiyacı olan insanlar içindir. Göçmenlik, ihtiyacımız olan insanlar içindir.‘ Bu düşünce o zaman da geçerliydi, bugün de geçerli. Göç konusu onlarca yıldır konuşuluyor; Bunun için yıllardır pek çok kavram ve öneri ortaya atılıyor; Yıllar önce tüm disiplinlerden altmış Alman bilim adamının yayınladığı ‚‘60’ların Manifestosu‘ vardı… 1994’de yayınlanan bu manifesto ile kotaya dayalı göç öneriliyordu…

* * * *

Manifesto o dönemler Rostock, Lichtenhagen, Mölln ve Solingen'de sığınmacı yurtlarına ve göçmenlerin evlerine yönelik şiddetli saldırılar da dahil olmak üzere Almanya'daki olaylara ve duruma bilimin öfkeli bir tepkisiydi. Başlatan da emekli Prof. Dr. Klaus Bade idi. Benim de yakından tanıdığım, çeşitli kez biraraya geldiğimiz Prof. Dr. Bade, Osnabrück Göç Araştırmaları ve Kültürlerarası Çalışmalar Enstitüsü direktörüydü.

* * * *

Süddeutsche Zeitung gazetesinde meslektaşım Heribert Prantl, geçtiğimiz günlerde ‘O zamandan beri ne değişti?‘ diye soruyor ve cevabını da veriyordu; ‘ En azından şu: Şansölye Helmut Kohl'un Solingen'deki kundakçılık saldırısından sonra yaptığı gibi, bugün üst düzey bir politikacının bir saldırıdan sonra aynı şekilde davranması düşünülemez. Şansölye Kohl, öldürülen beş Türk kadın ve kızının cenaze törenine katılmayı reddetmişti.

* * * *

Bunları yazmamın nedeni… Almanya’da kalifiye işçiler için göçü kolaylaştırmayı amaçlayan yeni yasa geliyor. Alman meclisi yasayı bu hafta hızlandırılmış bir prosedürle geçirecek, çünkü aciliyet gerekiyor. Almanya'nın yurtdışından gelip çalışmak isteyen daha fazla kalifiye kişiye acilen ihtiyacı var. 2035'e kadar yedi milyon çalışan iş hayatından ayrılacak. Daha fazla kalifiye göçmen gelmeden, bu açığı kapatmak zor.

* * * *

Örneğin Alman Çalışma Bakanı daha Mayıs ayında Brezilya’ya gidip hemşire arıyordu. Bir önceki dönemde de Alman Sağlık Bakanı aynı amaçla Meksika’ya gitmişti. Endonezya, Filipinler gibi güneydoğu Asya ülkelerinden de hasta ve yaşlı bakımı için eğitimli, kalifiye eleman getirilmesi için çalışmalar sürüyordu. Aralık 2021'de yaklaşık 4,96 milyon kişinin bakıma muhtaç olduğu biliniyor, bu sayının 2055 yılına kadar 6,8 milyona artması bekleniyor. Acil ihtiyacın olduğu sektörlerden birisi hasta bakımı…

* * * *

Yeni Kalifiye Göçmenlik Yasası mesleki niteliklerin tanınması süreci de dahil olmak üzere bazı engelleri kaldırıyor. Şimdiye kadar, bu prosedür çoğu zaman çok fazla zamana mal oluyordu ve birçok insanı Almanya'ya gelmekten soğutuyordu. Şimdi büyük ölçüde basitleştiriliyor. Planlanan puan sistemi, iyi eğitimli kişilerin Almanya'ya gelip burada iş aramasını da kolaylaştıracak. Bu yolla gelen göçmenler ailelerini eskisinden çok daha kolay bir şekilde yanlarında getirebilecek. Bu, onların en azından daha rahat hissetmelerine yardımcı olabilir…

* * * *

Yeni yasa ile Almanya kalifiye göçmen akınına uğrar mı ? Bunu şimdiden tahmin etmek kolay değil… Genel olarak, Almanya yabancılara memnuniyetle karşılandıklarını gösteren bir ülke değil. Her şeyden önce göçmen karşıtı ve yüzde 20'ye kadar oy alan bir parti var. Göçmenlerin anketlerde düzenli olarak söylediklerine bakmak da yeterli: örneğin konut kiralamak. Zorlanıyorlar. Alman yetkililerle evrak işlerinden umutsuzluğa kapılıyorlar. Bir yasa, iyi yapılmış olsa bile, bazı algıları ancak kısmen değiştirebilir.

* * * *

1998 yılında dönemin şansölyesi Gerhard Schröder özellikle bilgisayar uzmanı sıkıntısının aşılması için Amerikan modeli ‘Greencard’ (Yeşil Kart) uygulamasını hayata geçirmişti. Başta Hindistan olmak üzere çeşitli ülkelerden bilişim teknoloji uzmanlarının Almanya’ya gelmesi hedefleniyordu. Bu uygulama beklenen ilgiyi görmedi örneğin… 2004 yılına kadar 10-12 bin civarında gelen oldu, birçoğu da ya dönüp ülkesine geri gitti veya ABD’ye gitti.

* * * *

Yıllar süren çabaların ardından Almanya nihayet Kanada modeline dayalı bir puan sisteminin olduğu bir göç yasasına kavuşuyor. Göç etmeye istekli daha fazla vasıflı insanın sonunda Almanya'yı seçmesine yol açabilirler. Bunu zaman gösterecek. Ancak yasanın başarılı olması, arzu edilen amaca ulaşması için Almanya’da da göçmenden yana samimiyet yüklü bir hava esmeli. Çünkü insanların nereye göç edeceğine - bilim adamları incelemiş - genellikle ağızdan ağıza yayılan olumlu propagandanın önemli ölçüde etkili olduğu biliniyor.

Bilgi için not:

- 2022 yılı sonunda Almanya'da 72 milyon Alman ve 12,3 milyon yabancı uyruklu yaşıyor. Çoğu Türk (1.34 milyon), Ukrayna (1.05 milyon) veya Suriye (883.000) vatandaşlığına sahip. Yabancı uyrukluların nüfus içindeki oranı yüzde 14,6.

- 2022 yılı sonunda 60 ile 79 yaş arasındaki yaşlıların sayısı 18,7 milyon civarında. 20 ila 59 yaş arasında insan sayısı 43,6 milyon.