Neden bir deprem oluşabilir? 

Yazının Almanca versiyonu için tıklayınız.

Bir yerkabuğu yedi büyük ve çok sayıda litosfer plakasından oluşur. Bunlar ya birbirlerine doğru ya da birbirinden uzaklaşır. Yerkabuğundaki sürekli hareketler ani stres rahatlamasına neden olur. Plakaların iki tarafına, yeterince büyük olduklarında deşarj olan gerilimler yüklenir. Gerginlikler sarsıntılı hareketlerle boşalır. O Enerji dalgalar şeklinde yeryüzünün yüzeyine çıkar ve deprem olarak algılanır.

Fotoğraf 1: ETH Zürich, Schweizerische Erdbebendienst, https://www.seismo.ethz.ch/de/knowledge/things-to-know/causes-of-earthquakes/general/

"Anadolu tabağı" adı verilen özel bir tabak Türkiye'yi tamamen kaplıyor. Kuzey uzun kenarı Avrupa'ya uzanır ve Kuzey Anadolu Fayı olarak adlandırılır. 20. yüzyılda bu uçta birkaç deprem oldu. Şu anda deprem doğudan batıya, yani İstanbul'a doğru hareket ediyor. Bingöl 2010 ve 1971 yılındaki depremlerle kısmen kapatılmıştı, bu yüzden geçen Cuma Malatya ve Elazığ'ı vurdu ve Bingöl'ü atladı. Bu Gerilim 1000 yıldan fazla bir sürede arttı ve ne yazıkki 24 Ocak 2020'de patladı.

Fotoğraf 2: ETH Zürich, Schweizerische Erdbebendienst, https://www.seismo.ethz.ch/de/knowledge/things-to-know/causes-of-earthquakes/europe/

Bir depremin sonuçları

Bir depremin etkileri yeraltı yüzeyine ve depremin büyüklüğüne bağlıdır. Depremler yumuşak zeminlerde kayalık zeminlerden daha iyi hissedilir. Yazın Elazığ'da hava durumu çok sıcak ve kurak, kışın ise çok soğuk ve su eşdeğeri bütün yılda en yüksek seviyeye ulaşır. Dolayısıyla Elazığın zeminide kayalık bir zeminden söz edilemez.

Önlemler nedir ve nasıl yardım edilebilir?

Tüm Türkiye seferber olmuş durumdadır, Azerbaycan gibi komşu ülkelerde dahil. Ellerini uzatıp yiyecek, giyecek, vb. yapmaktadırlar. İzmir, Adana, Ankara, İstanbul ve Mersin Büyükşehri Belediyeleride Elazığa arama ve kurtarma ekiplerini transfer ettiler. Bağışlar Avrupa çapında toplanmakta ve halka verilmektedir. Birçok otel, okul ve ibadet yerleri bir gecede başlarının üzerinde bir çatıları olması için insanlara kapılarını açtılar.

Peki ben ne yapabilirim sorusuna gelirsek: bağış toplayabilirsiniz ve ihtiyacı olan insanlara para, yiyecek veya kıyafet şeklinde gönderebilirsiniz.

Depremin etkileri nelerdi ve kaç kişi öldü?

1.600'den fazla yaralanma ve 35 ölüm kaydedildi. Arama kurtarma çalışmaları devam ediyor.

İstatistiklerden uzaklaşarak düşündüğümde aceba doğaya verdiğimiz zararlardan dolayı doğa ananın bize geriye verdiği bir tepki olabilir mi? Üstünde yaşadığımız yer küreyi bütün kaynaklarıyla hor kullanmamızın sonuçları olabilir mi?

CEREN BİNGÖL