Başarılı insanların sadece dört ila beş saat uyuduklarını ve buna rağmen önemli kararlar alabildiklerini söylerler. Napolyon da geç uyuyanlar için "aptallar" derdi. Şöyle dediği söylenir: "Bir erkek dört saat, bir kadın beş, bir aptal ise altı saat uyur." Uzun yolculuklarda eyer üzerinde uyukladığını ve hatta savaşlar sırasında uyuduğu ise hiç söylenmemiştir.

Uyku araştırmacıları bu ifadelere şiddetle karşı çıkmakta. Altı saatten az uyunan bir geceden sonra bile insanlar konsantrasyon testlerinde daha kötü performans gösteriyor.

VÜCUT NEDEN UYUMAK İSTER

Uyku ihtiyacımızın ana nedeni beynimizdir. Gün boyunca tam hızda çalışır ve duyusal izlenimlerin, karmaşık bilgilerin sürekli olarak işlenmesi gerekir.

Yaklaşık 16 saat sonra beynin kapasitesi tükenir. Sinir hücrelerinin kendini toparlayabilmesi için uykuya ihtiyacı vardır. Hafıza süreçleri uyku sırasında gerçekleşir, geçici olarak depolanır ve yalnızca bilgi ve izlenimler kuruduğunda yeniden etkinleştirilir.

Organlar ve bağışıklık sistemi uyku sırasında yenilenebilir ve yaraların iyileşme süreci de öncelikle uyku sırasında gerçekleşir. Aynı zamanda vücuda detoksifikasyon yapma fırsatı verilir. Bu, vücudun ihtiyaç duymadığı metabolik ürünlerin özellikle geceleri atıldığı anlamına gelir.

HANGİ UYKU YÖNTEMİ SAĞLIKLI?

Devasa bir araştırma projesinde, Kanadalı araştırmacılar 21 ülkeden 117 bin katılımcıya gece ne zaman yattıklarını ve ne zaman uyandıklarını sordu.

Katılımcılardan ayrıca şekerleme yapıp yapmadıklarını ve ne kadar süreyle uyuduklarını belirtmeleri de istendi. Araştırmacılar bundan yola çıkarak gece uyku süresini ve toplam uyku süresini hesapladılar.

Çalışmanın başlangıcında katılımcılar ortalama 50 yaşındaydı. Yaklaşık yüzde 43'ü günde toplam altı ila sekiz saat, yüzde 26'sı sekiz ila dokuz saat ve yüzde 9,5'i altı saat veya daha az uyuyordu. Yüzde 14'ünün dokuz ila on saate, yüzde 7,5'inin ise daha fazla uykuya ihtiyacı vardı.

UZUN UYUYANLARDA HASTALIK DAHA ÇOK

Testteki aşırı ağır uyuyanlar ortalama olarak diğer katılımcılardan biraz daha yaşlı, fiziksel olarak daha yavaş, daha depresif, daha sık sigara içen ve önemli ölçüde daha fazla alkol tüketen kişilerdi.

Ayrıca yüksek tansiyon ve KOAH, yani kronik obstrüktif akciğer hastalığından daha fazla muzdariptiler.

Yaklaşık sekiz yıl boyunca araştırmacılar, aşırı geç uyuyanlarda 7 bin 300'den fazla kardiyovasküler olay gözlemledi. Toplam 4 bin 400 katılımcı hayatını kaybetmiş ve neredeyse bir o kadarı da kalp krizi ya da felç geçirmiş bulunuyor.

AZ UYKU ŞİŞMANLATIYOR

Kısa uyuyanların ise daha fazla kaza yapması, tam olarak dinlenmediklerini düşündürmektedir. Kardiyovasküler olayların ve ölümlerin oranının da biraz daha yüksek olduğu görülmüştür.

Çok az uykunun sizi şişmanlattığı uzmanlar tarafından iddia edilen bir durum. Nedeni kısa uykunun hormon dengesinde bir dengesizlik yaratması. Çok az uyku ile vücut artık açlığımızı frenleyen leptin hormonunu yeterince üretmiyor. Bunun yerine, iştah uyarıcı bir peptit olan daha fazla ghrelin üretiyor.

Bu madde daha fazla yememizi sağlıyor. Çalışma, kısa uyuyanlar arasında obezite ve diyabet hastalarının oranının artmasıyla bunu doğruluyor gibi görünüyor.

NE KADAR UYUMAK SAĞLIKLI?

Araştırmacılar en az olumsuz olayın altı ila sekiz saat uyuyan grupta görüldüğünü tespit etti. Sonuçlar, çok az uykunun sağlıklı olmadığını, uzun süre uyuyanların ise sağlıksız olma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Alışılmadık derecede yüksek uyku miktarı altta yatan bir hastalığı gösteriyor olabilir.

ARTI49