Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan altı yıl aradan sonra ilk kez Yunanistan’da. Erdoğan altı yıl önceki son ziyaretinde iki ülke arasındaki sınırları belirleyen Lozan Anlaşması’nı sorgulamış, Batı Trakya’daki Türk azınlığın durumuna ateş püskürmüştü. The Guardian’a göre bir diplomat Yunanistan’ın bu ziyareti hâlâ unutamadığını söyleyerek Erdoğan’ın o zaman “ringe çıkmış boksör gibi yumruk savurduğunu” belirtirken Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu “Bugün altı yıl aradan sonra Yunanistan’da olmanızın bu olumlu ruhu yansıttığına inanıyorum” dedi.

Erdoğan ziyareti kapsamında hem Sakelaropulu hem de Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile bir araya geldi. Sakaleropulu ile görüşmesinde “Bardağın dolu tarafından bakmak çok daha hayırlı olacak” diyen Erdoğan mutabık kalamadıkları meseleler olsa bile sorunlara değil olumlu konulara odaklanmak istediklerini dile getirdi. Erdoğan daha sonra Miçotakis ile bir araya geldi. İki liderin ortak basın toplantısında Miçotakis Türk vatandaşlarına adalarda 7 günlük vize muafiyetinin devreye sokulması planından bahsetti. Erdoğan da ziyaretten önce ve ziyareti sırasında sürekli dile getirdiği üzere küçük meselelerde takılı kalmayalım minvalinde “Denizi geçip derede boğulanlardan olmayalım” dedi.

Erdoğan’dan Mossad’a yanıt: Bedeli çok ağır olur

Doğu Akdeniz’de çatışan çıkarlar, Yunanistan’ın kıta sahanlığını 12 mile çıkarmak istemesi, yıllardır süregelen ama çözülemeyen Kıbrıs meselesi ve göçmen krizi derken ilişkiler 2020 yılında dibi görmüştü. Öyle ki Erdoğan bu dönemde “Artık benim için Miçotakis diye biri yok” ve “Bir gece ansızın gelebiliriz” gibi krizin boyutunu gözler önüne seren açıklamalar yapmıştı. Ancak “deprem diplomasisi”nin ardından iki ülke de normalleşme isteğini gösteren adımlar attı. Erdoğan “kazan-kazan” formülünü dile getirerek iki ülkenin de normalleşmeden olumlu sonuçlar elde edebileceğini gösterdi.

GÖRÜŞMEDEN NELER ÇIKTI?

Erdoğan iklim zirvesi Cop28’den dönerken uçakta gazetecilere verdiği demeçte “Atina’ya kazan-kazan yaklaşımıyla gideceğiz. Orada hem ikili ilişkilerimizi hem de Türkiye-AB ilişkilerini ele alarak yeni dönemin ruhuna yakışır kararlar alacağız” demişti. Erdoğan Miçotakis ve Katerina Sakelaropulu görüşmeleri öncesindeki açıklamalarında “İster Ege’deki sorunlar, isterse düzensiz göçe karşı ortak çabalar, isterse de Yunanistan’daki Türk azınlığın devam eden sorunları olsun, karşılıklı iyi niyete dayalı diyalog yoluyla çözemeyeceğimiz hiçbir sorun yok” demişti.

Erdoğan ilk olarak Sakelaropulu ile bir araya geldi. Cumhurbaşkanı görüşme sırasında toplantının iki ülke arasında “yeni bir dönemin devamına vesile olacağını” söyleyerek “Hedef 5,5 milyar dolarlık ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarmak. Hangi alanlarda ne gibi adımlar atabiliriz bunları görüşeceğiz” dedi. Erdoğan “Bardağın dolu tarafıyla konuşmak daha hayırlı olacak” dedi. Sakelaropulu ise görüşme öncesi yaptığı “Bu yıl ülkelerimizde yaşanan trajediler gösterdi ki dayanışma hissi ve zor şartlarda destek, iki halkı birleştiren ortak özellik” açıklamasıyla Erdoğan’ın ziyaretinin olumlu karşılandığını vurguladı.

Erdoğan daha sonra Miçotakis ile bir araya geldi. Görüşmeye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da eşlik etti. Görüşme basına kapalı gerçekleştirildi, ancak iki liderin görüşmeden sonra yaptığı basın toplantısı görüşmenin olumlu geçtiğini ortaya koydu. Liderler iki ülke arasındaki sorunların tek tek ele alındığını söyleyipşu konularda mutabık kalındığını açıkladı:

- Ticaret hacminin 10 milyar dolara çıkarılması

- İyi komşuluk ve dostluk bildirgesinin imzalanması

- Türk vatandaşlarının Türkiye’ye yakın 10 adada 7 günlük vize muafiyetine sahip olması. Bu adalar Sakız, Midilli, Rodos, Samos, Kos, Meis, Patmos, Leros, Kalimnos ve Simi Adası.

- Ege ve Doğu Akdeniz’deki durumla ilgili görüş alışverişinde bulunuldu, dışişleri bakanlarının kararlı şekilde çalışması

- Zamanı geldiğinde kıta sahanlığı ve deniz sahası meselelerinin de ele alınması.

Miçotakis Kıbrıs meselesinde BM kararlarının dikkate alınmasının önem taşıdığını söyledi. Mutabık kalınan konulara bakıldığında kıta sahanlığı ve deniz yetki alanı meselelerinin sonraki görüşmelere ertelenmesi birtakım konularda karar alınamadığını gösteriyor. Erdoğan’ın “Aynı deniz, coğrafyayı paylaşıyoruz. İki komşu arasında görüş ayrılığının olması çok normal, aramızda çözülemeyecek bir sorun yoktur. Yeter ki büyük resme odaklanalım, denizi geçip derede boğulanlardan olmayalım” mesajı ilişkileri detaylarda boğulmadan geliştirme amacında olduğunu gösterdi.

Basın toplantısında Erdoğan Yunanistan’ın Lavrion kampını kapatmasına da değindi. Türkiye terör örgütü mensuplarının barınağı olduğunu gerekçe göstererek yıllardır kampın kapatılmasını istiyordu. Yunanistan’dan en azından bu seneye kadar olumlu bir geri dönüş alınamamıştı. NATO zirvesi öncesi Yunanistan’ın kampı kapatması ilişkilerin normalleşmesi için Atina’nın da elinden geleni yapmaya istekli olduğunu gösteren bir işaret olarak yorumlandı.