Halit Çelikbudak yazdı...

Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy, ülkesinin uzun zamandır Rusya’ya karşı beklenen bir karşı saldırı başlatmaya hazır olduğunu ilan etti. Wall Street Journal gazetesine röportaj veren Zelenskiy, karşı saldırının ne kadar süreceğini veya ne kadar iyi gideceğini bilmediğini söylüyor ama “Başarılı olacağımıza kuvvetle inanıyoruz” diyor.

*** *
Ukrayna için başarı veya zafer nedir. Zafer Latince Vincere’den (fethetmek) türetilen Victoria’dan gelen bir kelime. “Askeri bir harekatın başında belirlenen veya savaş boyunca netleştirilip yeniden tanımlanan hedeflere ulaşılması” olarak tanımlanıyor. Karşı saldırı için yaklaşık 60 bin askerden oluşan 12 tugay hazırlayan Ukrayna için zafer, 2014 öncesi sınırlar geri dönülmesi, toplum ve ekonominin yeniden inşa edilmesi, hem AB’ye hem de NATO’ya üyelik kapısının açılması anlamına geliyor.
*** *
Yenilgi ise parçalanmış ve Batı’dan kopuk, topraklarının önemli bir kısmı ilhak edilmiş bir Ukrayna anlamına gelir. Rusya ilk başta Ukrayna’nın bir hafta için- de teslim olacağına, sonra da bir iki aylık zorlu mücadeleden sonra yenilgiyi kabul edeceğine inanıyordu. Bu gerçekleşmedi. Ukrayna, ağır bedeller ödeyerek bir yıpratma savaşı verdi. Yıpratma savaşlarının asla hızlı olmadığı biliniyor. Birinci Dünya Savaşı’ndaki gibi “Noel’e kadar her şey bitecek” fikrine yer yok.
*** *
Ukrayna, bu yıpratma savaşından çıkış yolu arıyor. Acımasız bir yıpratma savaşının sonuna gelindiği anaşılıyor. Nihayetinde yıpratma savaşı Ukrayna için bir seçenek değil. Karşı saldırının, savaşın sonunu getirmeyi amaçladığı söyleniyor. Ancak ABD Ukrayna’ya yardım hedeflerini formüle ederken “Ukrayna’nın kendini savunmasına yardım etmek” veya “Ukrayna’yı müzakereler için mümkün olan en iyi konuma getirmek” gibi ifadeler kullanması kafaları karıştırmıyor değil.
*** *
Siyasi düzeyde, Ukrayna aslında umutlarını nihai NATO üyeliği planına bağlıyor. Zelenskiy, ittifaka katılmanın Ukrayna için en iyi güvenlik garantisi olduğunu söylüyor. NATO ülkeleri bunun nasıl (ya da yapılıp yapılmayacağına) Temmuz ayında yapılacak olan Vilnius zirvesinde muhtemelen görüşecek. Zelenskiy, ‘Bu savaş devam ederken NATO üyesi olamayacağımızı anlıyoruz’ diyor ama savaşın sona ermesinden sonra Ukrayna’ya askeri ittifak üyeliği için bir yol haritası verilmesini talep ediyor.
*** *
ABD, Ukrayna’ya 37 milyar dolarlık askeri yardım verdi. Batının en büyük as- keri destekçisi oldu. İkinci en büyük katkıyı 4.6 milyar sterlin ile İngiltere yaptı. Onlarca yıldır Avrupa ihtilaflarına empatiyle seyirci kalan Almanya, bu savaşı kendi savaşı olarak kabul etti. ‘Bir daha asla’ sloganıyla hareket eden Almanya’nın zihinsel siyasi haritası değişti ve Ukrayna’ya 4.2 milyar Euroluk askeri destek gönderdi. Ukrayna, yaklaşmakta olan bir karşı saldırıda başarılı olması için Batılı destekçilerinden kısa vadeli baskı hissediyor. Zafer için son seçenek -Batı’nın Ukrayna’ya sınırsız kaynak akıtamayacağı da göz ardı edilmemeli ve bunun ötesinde zafer şansı yok.
*** *
Ukrayna’nın karşı saldırısı pek çok faktörlerle iç içe. Napolyon’un da şöyle söylediği rivayet olunur: “Harp Sanatı, bütün olasılıkların önceden değerlendirilmesinde ve hangi olayların rastlantıya bırakılabileceğinin matematiksel olarak hesaplanmasında kendisini gösterir. Ama her şey psikolojik nedenlere bağlıdır, taktik düşünceler ikinci derecede rol oynarlar.” Bakalım nereye varacak? Bekleyip göreceğiz.