OSMAN GÜN - Bir Türk yazar, Rus arkadaşına sormuş: Sizde kime entelektüel denir?

Aldığı yanıt, “Sizde entelektüel olarak görülen birinin dedesi de entelektüel ise, biz ona entelektüel deriz” olmuş.

Bu hikaye, bende o zamana kadar hiç aklıma gelmeyen bir çağrışım yarattı. Demek ki, toplumsal değişim çok yavaş oluyor.

Hepimiz, anne babamızdan birçok davranışı devralıyoruz ve bir kısmını çocuklarımıza aktarıyoruz.

Pierre Bourdieu, bunu habitus olarak tanımlıyor. Eve döndüğünüzde, elektrikler kesik olsa bile, mumun ve çakmağın yerini gözünüz kapalı olarak bulabilirsiniz. Aynı şekilde, ailelerinden gerekli habitus’u alan çocuklar, okulda gözleri kapalı olarak bile daha başarılı olurlar.

Sadece okulda değil, sosyal çevrede nasıl davranılması gerektiği de sadece aileden öğrenilir.

Bu aktarımın siyasi ideoloji ile açıklanması da mümkün değil. Birçok kişi, kendisine solcu demesine rağmen, aslında muhafazakarlardan çok farklı düşünmüyor.

Her siyasi çizginin aydınlık ve bağnaz bir tarafı, entelektüelleri ve tutucuları vardır

Burada belirleyici olan, liberal ve solcu olduklarını söyleyenlerin değişime açık ve yatkın olmalarıdır.

Dedem, yarı cahille tartışmaktan çekindiğini söylerdi.

Ona göre, eğitimli insan bilmediği konularda tartışmasız iddia etmez ve ölçüsünü bilirdi.

Cahil de, bilmediğini bilir ve o da ölçülerinin içinde tartışır ve ikna olur, kabullenirdi.

Yarı cahil ise yarım yamalak bilgileri ile insanları yanlış yönlendiren ve hep bilmişlik taslayan, dinlemeyen bir insan tipiydi.

Son dönemde, her şeyin bu kadar ortada olduğu bir dönemde bile, inatla kendi kanaatlerinin gerçek olduğunu iddia eden bir yarı cahil nesil yetişti.

Haberleşme ve bilgiye ulaşma olanaklarının çok daha kısıtlı olduğu cahillik dönemlerini geride bıraktık.

Şimdi yarı cahillik dönemini yaşıyoruz.

Önümüzdeki günlerde, dedesi de entelektüel olan nesiller yetiştirebilecek miyiz, yoksa hep böyle yarı cahil mi kalacağız?

Hep birlikte bekleyip göreceğiz...