Halit Çelikbudak yazdı...

Dünyada savaş, ekonomik dengesizlikler gibi olumsuz koşullar göç eğilimlerinin artmasına, dolayısıyla sığınmacı/mülteci sayısının her geçen gün hızla yükselmesine yol açmakta… Suriye’den Türkiye’ye doğru yaşanan böyle bir akının sosyal, ekonomik veya kültürel anlamda sorunlara yol açtığı bir gerçek… Bu sorunların medya yoluyla daha da pekiştirildiği de maalesef bir gerçek… Bu yüzden akının neden olduğu sorunlara ayrımcılık ve ötekileştirme gibi eğilimler de eklenmekte…
* * * *
Özellikle Suriyeliler ile ilgili haberlerin Türkiye’de medyaya yansıması üzerine veya ‘akademia’ dediğimiz akademik çevrelerde özellikle bu konuya ait çalışmaların bence yetersiz olduğu da ortada… Gerek internette, gerekse YÖK’ün tez sitesinde yaptığım araştırmalarda ben bunu gördüm. Nedenini tahmin edebiliyorum.  Yüksek göç alan bir ülkede ‘Hepsi gitsin. Otobüslere doldurup geri göndereceğiz’ veya ‘Onlar Müslüman… Misafirimiz. Gerekirse ekmeğimizi bölüşeceğiz’ şeklinde iki aşırı uç arasında savruluyoruz. İlki ırkçı bir yaklaşım, ikincisi de ‘Riza kültürü’…
* * * *
İstanbul’da olduğumu duyan Aydın Üniversitesi’nde görevli öğretim üyesi dostlar aradı. Altunizade’den Metrobüse binip yaklaşık 45 dakika süren bir yolculuktan sonra vardım. Dostlarla sohbet ve öğle yemeğinden sonra Tuğba Gülal ile tanıştım. Tam da merak ettiğim bu konuyu araştırıyormuş. Aslen Konyalı Tuğba, memur olan ailesi dolayısıyla İstanbul’da yetişmiş. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Bölümü’nü 2014 yılında yüksek onur derecesiyle bitirmiş. Aynı bölümde, ‘Haber Metni Çevirilerinin  İncelenmesi ; Bir Cinsiyetçi Söylem Analizi’ adlı teziyle yüksek lisans yapmış.  Şimdi Aydın Üniversitesi’nde öğretim görevlisi… Yayınlanmış kitap tercümeleri var.
* * * *
Tuğba Gülal, İstanbul Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde ‘Akademik çalışmalarda Suriyeli mültecilere yönelik epistemolojik olarak yaklaşım’ konulu doktora yapıyor. Yakında tezini savunup doktor olacak. Daha önce iki yıl Almanya’da Duisburg Üniversitesi’nde misafir biliminsanı olarak felsefe konusunda çalışmış. Doktora tezinden sonra Çin’in Wuhan Üniversitesi’ne gidecek.
* * * *
Tuğba’nın doktora tezindeki ‘Epistemoloji’ bilgiyle ilgilenen bir felsefe dalı… Bilgi nedir… Bir şeyi biliyorum demek ne demek… Neleri bilebilirim… Bilgiyi nasıl elde ederim… gibi bir sürü kavramı içeriyor… Türkiye’deki akademik çalışmalarda da Suriyelilerle ilgili bilgiler genelde medyadan alındığını işaret ediyor Tuğba… Bu da bence maalesef yetersiz sanırım… Çünkü saha çalışmaları yetersiz gözüküyor… Tuğba’nın bu konuda yaptığı araştırmalara göre, 2014’ten sonra bu konuda daha çok sosyolojik veya siyasal alanda çalışmalar var. Ama ‘mülteciler haber alanında nasıl ele alınıyor’ konusunda çok az…
* * * *
Zaten medyanın bu konudaki hali ortada… Hangi medyada mülteci/sığınmacı konusunda eğitim görmüş, tez vesaire yazmış kaç redaktör var bilmiyorum… Varsa yoksa var olan dinamikleri anlatan ötekileştiren haberler… Medyanın Suriyeliler konusunda toplumsal algıları, normları oluşturmak için ne bir çabası var ne de yapabilecek potansiyeli… Bu belki belki medyadan çok akademia’nın görevi galiba… Ama ‘akademia’nın kaynağı da medya… Kısır döngü bu… Bu nasıl aşılacak… Asıl sorun bu galiba…