Mavi kart bilmecesi: Yurtdışı borçlanma yapmak mümkün mü?

Mavi kart bilmecesi: Yurtdışı borçlanma yapmak mümkün mü?

İş Teftiş Ankara Grup Başkanlığı emekli İş Başmüfettişi Ali İhsan Öztürk “değerli kağıtlar” kapsamına alınan mavi kart ile borçlanarak emeklilik hakkının elde edilmesi için yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Bir süre önce “Mavi Kart” değerli kâğıt olarak tanımlandı. Türk vatandaşlığından çıkanlara verilen “Mavi Kart”ın tanınmasında ciddi sorunlar yaşanıyordu. Mavi Kart sahibi kişiler bankalarda hesap açtırma, cep telefonu hattı açma, hastane ve sağlık ocaklarında hizmet alımında sorunlar yaşıyordu.  Düzenleme ile birçok kurum ve kuruluşta “Mavi Kart”ın kimlik belgesi olarak kabul edilmesi hayatı kolaylaştırdı. 

Konuya ilişkin açıklama yapan İş Teftiş Ankara Grup Başkanlığı emekli İş Başmüfettişi Ali İhsan Öztürk vatandaşlara seslenerek “Dikkat edilmesi gereken husus,  5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 8/A Maddesi uyarınca, Mavi Kart Kütüğüne kayıtlı olan kişiler, nüfus olaylarını (evlenme, boşanma ve benzeri değişiklikler gibi)  yurtiçinde nüfus müdürlüklerine, yurtdışında ise dış temsilciklere beyan etmekle yükümlüdür” dedi. 

Mavi Kart almak için Türk vatandaşlığından çıkan 380 bin vatandaşımız bulunuyor. 

Konuyu tüm yönleriyle emekli İş Başmüfettişi Ali İhsan Öztürk www.arti49.de için Avrupa Gündemi’ne anlattı. İşte en çok sorulan sorular ve yanıtları:

KİŞİNİN BİZZAT TALEP ETMESİ GEREKİR

-Mavi kart nasıl talep edilir?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi Kart talebine ilişkin dilekçe ekinde 2 adet fotoğrafla birlikte, yabancı ülke makamlarınca verilmiş olan kimlik belgesi ya da pasaport ibraz edilmek suretiyle müracaat edilir. Bunun dışında herhangi bir belge talep edilmez.

- Hangi makamlarca veriliyor?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Kişilerin bizzat kendilerinin talebi halinde veriliyor. Bu belgeyi, uyruğunu taşıdıkları diğer ülke makamlarınca düzenlenmiş kimlik kartı veya pasaport ile başvurulduğunda yurtiçinde ilçe nüfus müdürlükleri, yurtdışında ise dış temsilcilikler vermeye yetkilidirler.

- Hangi hallerde değiştirilmesi mümkün?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi kart, doğum, yeni kayıt, yenileme, değiştirme veya kayıp nedeniyle düzenlenmesi mümkündür.

- Çocuklar adına düzenlenebiliyor mu? 

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı çocuklar için, ebeveynlerinin müracaatları halinde bu çocukları adına da müstakil bir belge düzenlenmektedir.

- Herhangi bir geçerlilik süresi var mıdır?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi Kart’ın herhangi bir geçerlilik süresi bulunmamaktadır.

“MAVİ KARTIMI KAYBETTİM. ŞİMDİ NE OLACAK?”

- Mavi kartını kaybeden kişi ne yapmalı?  Örneğin gazeteye ilan ve emniyet makamlarına bildirim zorunluluğu var mı?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Kaybedilen mavi kartlar ile ilgili olarak gazeteye ilan vermek ve emniyet makamlarına bildirimde bulunmak kişileri kendi şahsına ait bir işlemdir. Kaybedilen mavi kartın yerine yeni mavi kart alındığında, kaybedilen mavi kart hukuken geçersiz hale gelmektedir.

İNANDIRICI DELİL ŞARTI

-Çifte vatandaşlıktan farkı nedir ?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Çifte vatandaşlıkta TC vatandaşlığı korunmaktadır  dolayısıyla mavi karta ihtiyacı olmamaktadır. Şartları ise şöyle sıralanabilir:

Yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış, almış olmak veya kazanacağına ilişkin inandırıcı belirtiler bulunması (TVK m.25/b).

Vatansızlığı önlemek maksadıyla konulduğu anlaşılan bu şart içerisinde iki imkân yer almaktadır:

Vatandaşlıktan çıkmak isteyen Türk vatandaşı herhangi bir sebeple yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanmış olmalıdır. Böylece, kendi isteğiyle de olsa, yabancı bir devlet vatandaşı olan kişi, Türk vatandaşlığından çıkma izni alabilecektir. Şu halde, kendi isteğiyle veya iradesi dışında her ne şekilde olursa olsun, yabancı devlet vatandaşı olan kişiler Türk vatandaşlığından çıkma talebinde bulunabileceklerdir. 

İlgili kişi, yabancı bir devlet vatandaşı değil ise ancak yabancı bir devletin vatandaşlığını kazanacağına dair inandırıcı deliller sunuyorsa “çıkma izin belgesi” ile vatandaşlıktan çıkabilecektir. İnandırıcı delil olarak, vatandaşlığına geçmek istediği ülke tarafınca verilmiş, o devlet vatandaşlığına kabul edileceğine ilişkin teminat belgesini sunması gerekir.

YURTDIŞI BORÇLANMA

-Mavi Kartlı olunan dönemde borçlanma yapılabilir mi ?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Yurtdışı borçlanmanın temel kuralı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktır. Kişi vatandaşlıktan çıkmış olacağından maalesef emeklilikte bu süre sayılmaz.  Dikkat edilmesi gereken husus “kurum borçlandırma yapar, siz paranızı verirsiniz”, ancak  süreye dahil etmez. Dolayısıyla boşa bir bedel ödemiş olursunuz. 

Borçlanma yapılacak dönemler vardır. Şöyle ki 18 yaşından sonra vatandaşlıktan çıkma tarihine kadar olan süre borçlanılabilir. Kişinin durumu analiz edilerek cinsiyeti, vatandaşlıktan çıkma tarihi, çocuk durumu önemli kriterlerdir. 

BAZI İSTİSNALAR DIŞINDA, AYNEN TÜRK VATANDAŞI GİBİLER

-Mavi Kartın ne gibi avantajları var?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Bazı İstisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler.

Askerlik yükümlülükleri  bulunmamaktadır.

Herhangi bir belge veya izne gerek olmadan istedikleri yerde ikamet edebilirler

Türkiye’de çalışma izni almadan çalışabilirler. 

Ancak Mavi Kartlılar, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Yani devlet memuru olamazlar. Bununla birlikte kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler.

Sigortalılık, emeklilik ve sağlık haklarından faydalanmada aynen Türk vatandaşı gibidir. Mavi kart sahibi kişiler ülkemizde istedikleri zaman mal alım satımı yapabilirler. PTT şubesinden e-devlet şifresi alabilir ve internet üzerinden her türlü işlemi gerçekleştirebilirler. Araç veya ev eşyası ithal etme haklarına ilişkin bu vatandaşlarımıza sağlanan herhangi bir muafiyet de söz konusu değildir.

Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.

SEÇME VE SEÇİLME HAKLARI YOK

-Mavi Kart sahibi kişiler hangi hakları kullanamazlar ?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi Kartlıların siyasal olarak seçme ve seçilme hakları yoktur. 

Yurt dışından bedelsiz araç veya ev eşyası ithal etmelerine izin verilmez

Kamu Hizmetinde görev alamazlar. Memur olamazlar 

-Mavi kartlılar anne veya babadan dolayı  yetim aylığı alabiliyorlar mı?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi kartlı hak sahiplerine, hak sahibi sıfatını taşıdıkları sürece yetim aylığı bağlanması mümkündür.

-Türkiye’de bulunan mavi kartlıların “Gelir Testi Yaptırma Hakları” var mı ?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Hayır, mavi kart sahibi kişilerin gelir testine başvuru hakları bulunmamaktadır.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI

- Genel sağlık sigortasından faydalanma hakları ne durumda?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Ülkemizde yaşayan ve mavi kart sahibi olan kişiler herhangi bir sağlık güvencesine sahip olmamaları halinde, sosyal güvenlik merkez veya il müdürlüklerine başvurarak genel sağlık sigortalısı olabilirler. Ancak bu kişilerin gelir testi yaptırma hakları bulunmamaktadır. Ödemeleri gereken prim miktarı ise 2020 yılı için aylık 706,32 TL’dir.

- Nikâh İşlemleri nasıl gerçekleşiyor? Hangi belgeler gerekli ? 

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi  kart sahibi olmaları işlerini kolaylaştırmakta  ve TC vatandaşları  ile aynı duruma getirmektedir. 

Mavi kart sahibi gurbetçilerin nikâh işlemleri için gerekli bazı kriterleri yerine getirmesi gerekmektedir. Özellikle bu kriterler doğrultusunda aynı şekilde evrakların eksiksiz biçimde tam hazırlanması gerekir.

 - Evlenme beyannamesi,

 - Fotoğraflı nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi,

 - Beyaz fon üzerine çekilmiş son 6 ay için vesikalık fotoğraf,

 - Nikah sağlık raporu,

 Her iki çiftin de bu evrakları eksiksiz şekilde hazırlanması gerekmektedir. Daha sonra nikâhın yapılacağı yerdeki belediyeye başvurmak suretiyle nikâh tarihi alınabilir.

-Vatandaşlıktan çıkartılanlar da mavi kart alabiliyor mu ?

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Hayır, sadece vatandaşlıktan çıkanlara verilir. 

EMEKLİLİK İÇİN YASAL DÜZENLEME ŞART

-Mavi Kart sahiplerinin hakları  için sivil  toplum örgütlerinin  neler yapması gerekiyor? 

ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Mavi kart sahiplerinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıktıktan sonraki dönem, borçlanarak emekliliğe sayılmamaktadır. Bu konuda  yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Çıkacak düzenleme ile bu süreler borçlanılarak emekli olunmaları sağlanması temeldeki vatandaşları arasında eşit davranma yükümlülüklerini yerine getirmiş olunur ve mağduriyet giderilmiş olur. 

+49 – STUTTGART

HABERE YORUM KAT
7 Yorum