Almanya Sosyal Demokrat Partisi’ndeki (SPD) muhafazakâr kanadın temsilcisi olarak bilinen Olaf Scholz’un başbakan adaylığı, “güçlü sol ittifak” hayallerini tartışmalı hale getirdi. Scholz’un hiç beklenmedik bir hızla 2021 seçimlerine SPD’nin adayı olarak katılacağının bildirilmesi, “SPD yine yönünü kaybetti” değerlendirmelerine yol açtı. 

Ancak Scholz’un adaylığının açıklanmasından hemen sonra yapılan bir kamuoyu araştırmasında, SPD’nin yüzde 14’lerdeki oy oranının yüzde 18’lere çıktığı saptandı. Bu anketin Merkel ve SPD sağının destekçisi Bild gazetesinde yapılmış olması ayrıca dikkat çekti. Sözü geçen acele ankete göre, bugün seçim olsa CDU ve CSU oyların yüzde 36’sını alacak gibi görünürken, Yeşiller yüzde 15, Sol Parti yüzde 9, aşırı sağ AfD yüzde 11 oranında bir oy toplayabilecek. Bu rakamların, bir sol koalisyon umudunu desteklemediği açıkça görülüyor. 

Bazı siyasal gözlemcilere göre, başka bir şey deneniyor. 

NE OLMUŞTU?

Olaf Scholz bundan 9 ay önce SPD’deki genel başkanlık yarışını, sol kanadın temsilcileri Saskia Esken ile Norbert Walter-Borjans’a karşı kaybetmişti. Esken ve Walter-Borjans ile rotayı sola çeviren SPD’nin, şimdi birdenbire muhafazakârlığıyla ünlü Olaf Scholz kararı “Kırmızı- kırmızı-yeşil” ittifakı, yani “SPD-Sol Parti-Yeşiller” koalisyonu şansını ne derece etkiledi, bunu söylemek için henüz çok erken. 

Ancak “patron dostu sosyal demokrat” olarak ünlenen eski Başbakan Gerhard Schröder’in döneminde Olaf Scholz’un partinin ve Schröder’in genel sekreterliğini üstlendiği biliniyor.  Scholz, emekçilerin kazanımlarını bir anda ellerinden alan Ajanda 2010’un en hızlı savunucularındandı. Artık partide kimsenin sahip çıkmadığı bu program, düşük ücretli işler, yarım gün çalışma ve Hartz IV sosyal yardımları gibi acımasız yaptırımlar içeren “reformlarla”, halkın yoksullaşmasını hızlandırmıştı. Bu da, SPD’den, aralarında Oskar Lafontaine’in de bulunduğu etkili kopmalara, Sol Parti’nin kurulmasındaki süreçlere de geniş katılıma yol açmıştı. 

Olaf Scholz’un 2021 seçimlerine başbakan adayı olarak katılacağını bildiren SPD’nin halkın yoksullaşmasına yol açan reformların tavizsiz bir savunucusuyla rotayı sola çevirmek istemesi inandırıcı bulunmadı. SPD kendi içindeki en sağcı bir aday olan ve tabanın 9 ay önce partinin yöneticisi olarak görmek istemediği Olaf Scholz ile “güçlü bir sol ittifak” kurabilecek mi, bunu zaman gösterecek. 

OLAF SCHOLZ: SPD’Lİ BİR EKMELEDDİN İHSANOĞLU MU? 

Sonbahar 2021’deki federal meclis seçimleriyle ilgili başbakan adayını açıklayan meclisteki  ilk parti SPD oldu. Üstelik bu seçim “solcu yönetim kurulunun” ve iki “solcu” eşbaşkanın oybirliğiyle gerçekleşti. Basında SPD’nin Scholz’lu seçim kararına yönelik tepkilere bakalım:

SPD’nin gençlik örgütü Genç Sosyalistler (“Jusos”) lideri ve Berlin’den federal meclis adayı Kevin Kühnert geçmişte sık sık acımasızca eleştirdiği sağ kanadın temsilcisi  Olaf Scholz’a tam destek verdiğini açıkladı. Sol kanadın muhafazakâr Scholz’e desteği Türkiye’yi bilen bazı akıllara, “Ekmek için Ekmeleddin”, Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin “çatı aday” olarak önerdikleri Ekmeleddin İhsanoğlu’nun bu sloganla yer aldığı  cumhurbaşkanlığı yarışını getirdi. Bazı kesimler de “SPD içinden bir Abdullah Gül çıkarıldı” yorumları dikkat çekici bulundu. 

GENÇ SOSYALİSTLERDEN DESTEK

Geçmişte “kamulaştırma türünden antikapitalist çıkışlarıyla” partiyi sarsan Jusos Başkanı Kevin Kühnert, Scholz’u genç sosyalistler olarak destekleyecelerine dair güvence verdi. 

Alman Basın Ajansı DPA’ya göre, Kühnert, sadece “Bunu, önceki yıllardan farklı olduğumuzu bilerek ve fark ederek yapıyoruz” demekle yetinmedi, aynı zamanda partinin sol kanadını da Scholz’a karşı  yıkıcı eleştiri yapmama konusunda açıkça uyardı. Yine yetmedi, hedefin “merkez sol çoğunluk olduğunu” söyledi. Kühnert, “Belki de böyle bir ittifakı mümkün kılma ve onu çoğunluk haline getirme konusunda herkesten daha yetenekli olan, Olaf Scholz’dur” dedi.

SPD’DEN “GÖREVE DEVAM” MESAJI

Öte yandan Kuzey Ren Vestfalya eyaletinin Hıristiyan Demokrat Parti’li (CDU) Başbakanı Armin Laschet adaylığı açıklamak için çok erken olduğuna işaret ederek “Hepimize büyük koalisyonda mümkün olduğu kadar uzun süre birlikte iyi bir şekilde çalışmaya devam etmemizi tavsiye ederim” dedi. SPD Eşbaşkanı Saskia Esken bunun üzerine Alman kamu kurumu ZDF kanalına bir açıklama yaparak  “Yapıcı ve başarılı bir etkide bulunmaya devam edeceğimize güvenebilirsiniz” diye konuştu.

SPD Eşbaşkanı Nobert Walter-Borjans da partinin seçim bildirgesinde yer alan söz sahibi olma hakkına vurgu yaptı. Nobert Walter-Borjans, Redaktionsnetzwerk Deutschland’a yaptığı açıklamada “Başbakan adayının kendi gündemini partiye dayatamayacağını her zaman söylemişimdir. Aynı zamanda parti de adayına bir program dayatmamalıdır” dedi.

SOL PROGRAMDA OLAF SCHOLZ ENDİŞESİ

Diğer taraftan koalisyon ortakları Hıristiyan Demokrat ve Sosyal Birlik (CDU/CSU) partileri de başbakan adayının açıklanması ile ilgili kuşkularını dile getirdi. CSU Genel Sekreteri Markus Blume, Passauer Neue Presse’ye yaptığı açıklamada “Şimdi seçim kampanyası ve adayların seçilme zamanı değil. Ülkemiz korona salgınında büyük zorluklarla ve görevlerle karşı karşıya” derken, muhafazakâr demokratların gençlik örgütü Genç Birlik (Junge Union) Lideri Tilman Kuban, SPD’yi yönünü kaybetmekle suçladı. RTL’nin “Guten Morgen Deutschland” programında konuşan Kuban “Yeşil-kırmızı-kırmızıya odaklanan bir sol programın, aday Olaf Scholz’le nasıl uyuşacağı bir sır” dedi.

SOL PARTİ’DEN SERT SOSYAL POLİTİKALAR

Sol Parti ise seçim kampanyasında sert bir sosyal politika izleyerek sosyal demokratlardan ayrı bir yol izlemeyi hedefine koydu. Sol Parti lideri Katja Kipping Deutschlandfunk’a yaptığı açıklamada Scholz’un adaylığı ile ilgili temkinli davrandı. Kipping “İçerik açısından ilerleme kaydetmeniz çok önemlidir. Örneğin yoksullukla mücadele ve milyonluk servetin daha yüksek vergilendirilmesi gibi” diye konuştu.

İKTİDAR DEĞİŞİKLİĞİ ZOR 

Sol partili siyasetçi Sahra Wagenknecht ise kırmızı-kırmızı-yeşil iktidar değişikliği şansının Scholz’un adaylığıyla daha da gerilediğini belirtti. Oskar Lafontaine'in eşi Wagenknecht, Saarbrücker Zeitung gazetesine yaptığı açıklamada, Olaf Scholz’un adaylığının açıklanmasının ardından, SPD’nin “R2G” (SPD-Sol Parti-Yeşiller) için çoğunluk oluşturma olasılığının daha da düştüğünü söyledi. 

+49 - BERLİN

Fotoğraf: Kay Nietfeld / DPA