DSÖ buzulların erimesi ile ortaya çıkabilecek yeni virüslere hazırlanıyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), buzullar altında yüzyıllardır donmuş halde bulunan hayvan kalıntılarından çıkabilecek olası virüslere karşı bir tatbikat gerçekleştirdi. "Mamut çiçeği" adı verilen kurgusal bir virüse karşı yapılan bu çalışma, gelecekte yaşanabilecek pandemilere hazırlık amacı taşıyor.
Tatbikatın merkezinde donmuş bir mamut var
"Polaris" adlı tatbikatta, 15 ülkeden uluslararası uzmanlar, donmuş bir mamutun vücudundan ortaya çıkan bir virüsün yayılmasını durdurmaya çalıştı. Senaryoya göre virüs, mamutun bulunduğu araştırma alanında çalışan bilim insanlarını ve bir belgesel ekibini enfekte etti ve kısa sürede dünya geneline yayıldı. Tatbikat, İngiliz DailyMail gazetesi tarafından duyuruldu.
Çiçek virüsleriyle genetik benzerlik taşıyor
Tatbikatta kullanılan mamut çiçeği virüsü, geçmişte var olmuş antik çiçek virüsleri ve günümüzde görülen maymun çiçeği virüsüyle benzerlik gösteriyordu. Senaryo, virüsün kontrol altına alınabilir olduğunu öngörüyordu, ancak bunun için ülkelerin – örneğin Danimarka, Somali, Katar ve Almanya'nın – iş birliği yapması gerekiyordu.
Her ülkeye virüsle ilgili sadece sınırlı bilgi verilerek, aralarındaki bilgi paylaşımı ve koordinasyon test edildi. Örneğin bir grup, enfekte olmuş bir bilim insanının bir yolcu gemisinde olduğunu öğrendi; bu da virüsün yayılmasını gözlemlemek için uygun bir karantina ortamı sundu.
Farklı stratejiler, ortak hedef
İki gün süren tatbikat, üç haftalık bir salgın senaryosunu simüle etti. İkinci günde, ülkelerin farklı siyasi yaklaşımları ve stratejileri nedeniyle virüsün kontrol altına alınmasının zorlaştığı duyuruldu. Bazı ülkeler sınırlarını kapatıp giriş çıkışları yasaklarken, diğerleri temaslı takibi gibi önlemlerle sınırlarını açık tuttu.
Sonunda mamut çiçeği virüsü kontrol altına alındı. Ancak DSÖ, böyle bir salgının gerçekte yaşanması durumunda uluslararası iş birliğinin çok daha karmaşık olacağını vurguladı.
Gerçek tehlike: eriyen buzlarla ortaya çıkabilecek virüsler
Tatbikatın tamamen kurgusal olmasına rağmen, bilim insanları uzun süredir iklim değişikliğiyle eriyen permafrost toprağının altında tehlikeli virüslerin saklı olabileceği konusunda uyarıyor. Sadece mamutlar değil, eğer Neandertaller de bulaşıcı bir hastalık nedeniyle öldüyse, onların kalıntılarında da binlerce yıl boyunca aktif kalabilen ölümcül virüsler bulunabilir.
Bu tür "Methusalem mikropları", on binlerce yıl boyunca donmuş şekilde hayatta kalabilir. Küresel ısınmanın etkisiyle eriyen buzullar, bu virüsleri gün yüzüne çıkarabilir.
