Araştırma ekibi, Antarktika buzunun 500 metre altında ne saklı olduğunu keşfetti

ETH Zürih’ten bir araştırma ekibi, Antarktika’da kalın buz tabakasını 500 metre delerek altındaki kara zemine ulaştı ve burada önemli bir keşfe imza attı. Ekip, “Sondaj deliğinin sonunda suya rastladık ve kameramızla burada, açık denizden 400 kilometre uzakta, ıstakoz benzeri bir canlı sürüsü gözlemledik,” diye aktarıyor. Kısa süre önce başka bir ekip de Antarktika’da bir buzdağının derinliklerine bakabilmişti.

Antarktika’nın altındaki su sistemi: İlk doğrudan gözlem ve canlılar

Bu sondaj, Antarktika araştırmalarında yeni bir kilometre taşı olarak görülüyor. Araştırmacılar uzun süredir kalın buz tabakasının altında suyun aktığını tahmin ediyordu; fakat bu suların hareketi hâlâ büyük bir sır. Yapılan sondaj ile ilk kez bir buzul altı su akıntısı, doğrudan, okyanusla buluştuğu noktada incelenebildi.

Suyun kaynağı ve karakteri: Denizle bağlantı, sakin su sistemi

Buz altındaki suyun varlığı uydular sayesinde zaten biliniyordu; Batı ve Doğu Antarktika’da yüzlerce göl tespit edilmişti. Bu suların bir kısmı, yer kabuğunun ısısı nedeniyle oluşuyor. Ancak ilk kez bu suya doğrudan ulaşılarak analiz edilebildi. Ekip, sıcaklık, tuzluluk ve sudaki partikül miktarını ölçtü. Araştırma ekibinin açıklamasında, “Bu akıntı hızlı bir nehir gibi değil, daha çok durgun bir su sistemi ve büyük kısmı deniz suyundan oluşuyor,” denildi. Az miktarda tatlı suyun ise, sondaj yapılan Kamb buz akıntısının altından denize doğru hareket ettiği tespit edildi. Sonuçlar Nature Geoscience dergisinde yayımlandı.

Suyun hareketi ve Antarktika’nın erimesiyle bağlantı

Araştırma ekibi, bu subglasyal (buz altı) su akıntısının zaman içinde büyük dalgalanmalar gösterdiğini de belirledi. Ekip ayrıca, “Muhtemelen bu su, yukarı akışta bulunan buzul altı göllerden geliyor. Bu göller belirli döngülerde dolup boşalıyor. Boşaldıklarında ise bir su seli denize akıyor,” açıklamasını yaptı. Böyle büyük sel olaylarının yaklaşık her on yılda bir gerçekleştiği düşünülüyor.

Yeni bulgular deniz seviyesi artışını anlamada kritik

Antarktika, dünyanın en büyük çölü olarak tanımlanıyor ve buradaki sahanlık buzulları, kara üzerindeki buz akıntılarını denizden uzak tutarak, erimenin yavaşlamasını sağlıyor. Buz altı su akıntıları, sahanlık buzullarının erimesinde merkezi bir rol oynuyor. Elde edilen bulgular, bu erime süreçlerini daha doğru modellemek ve deniz seviyesindeki artışı daha hassas öngörmek için kritik önemde.