Almanya'da siyasi partiler nasıl finanse ediliyor?
Almanya'da 23 Şubat seçimleri yaklaştı. Peki, partiler nasıl finanse ediliyor? Aldıkları paralar neler oluyor? Nasıl ayakta kalıyorlar ve nasıl bütçe yaratıyorlar?
Alman yasalarına göre, partiler devletten, üyelerin katkılarından, seçilmiş görevlilerin maaşlarından ve özel veya kurumsal bağışlardan fon alabilirler.
Partilerin çoğu, kampanyaları ve geçimleri için devlet fonlarına bel bağlıyor. Devlet fonları toplam gelirlerinin üçte birinden fazlasını oluştururken, üye aidatları ikinci en önemli gelir kaynağıdır ve bireyler ile şirketlerden gelen bağışlar da çok az bir paya sahip.
Oy oranına bağlı
Her partinin aldığı devlet fonu miktarı, toplumdaki önemine göre belirleniyor. Genellikle AB, eyalet ve federal düzeyde son seçimlerde ne kadar oy kazandığına ve üye bağışlarından ne kadar aldığına göre hesaplanıyor.
Eleştirmenler böyle bir sistemin genellikle küçük partilere karşı ayrımcılık yaptığını ve merkez sağ Hristiyan Demokrat Birliği (CDU) ve merkez sol Sosyal Demokrat Parti (SPD) gibi daha büyük ve köklü partileri ödüllendirdiğini söylüyor.
Ancak küçük partiler yine de gelirlerinin yüzde 50'si ile sınırlı olan devlet fonlarından faydalanabiliyor. Federal Meclis Başkanı her yıl devlet fonunun üst sınırını belirliyor. Bu miktar 2024 yılında 219 milyon Euro olarak belirlenmişti.
Bir sınır var mı?
Vergi mükellefleri, parti üyeleri ve kurumsal ve bireysel bağışçılar, partilere devletten gelmeyen paralarının çoğunu sağlarlar.
Bir şirketin bireylerden ya da şirketlerden ne kadar bağış alabileceğine ya da her bir partinin bir kampanya için ne kadar harcama yapabileceğine dair herhangi bir sınırlama bulunmuyor. Bu durum, 27 üye ülkesinden 19'unun bir siyasi partiye ne kadar bağış yapılabileceğine dair bir sınırlama getirdiği Avrupa Birliği'nde çok yaygın değil.
Bağışlar konusunda şeffaflığı arttırmak üzere yasada yapılan değişikliklere rağmen, eleştirmenler yasanın, zaman içinde bağış toplayıp bunları doğrudan ya da reklam yoluyla siyasi partilere vermesine izin verilen dernekler ya da "Verein" gibi diğer boşlukları hesaba katmadığını söylüyor.
ARTI49
