Almanya'da şirket kurma sayısı keskin bir şekilde düşüyor
Almanya’da yeni şirketlerin kurulma oranı uzun yıllardır düşüş eğiliminde. Mannheim Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (ZEW) tarafından yapılan bir araştırma, ülkedeki girişimciliğin gerilediğini ve bu durumun ekonomiye olumsuz yansıyabileceğini ortaya koydu. 1990’lı yılların ortalarından itibaren belirginleşen düşüş trendi, özellikle sanayi sektöründe dikkat çekiyor.
ZEW’nin analizine göre, 2023 yılında yeni kurulan şirket sayısı %1,3 artarak yaklaşık 161.000’e ulaştı. Ancak bu artış, büyük ölçüde pandemi sonrası gastronomi sektöründeki toparlanmaya bağlı gerçekleşti. Sanayi alanında ise gerileme devam etti. Karşılaştırmalı verilere bakıldığında, 1995 yılında yaklaşık 240.000 yeni şirketin faaliyete geçtiği, dolayısıyla uzun vadeli bir azalışın söz konusu olduğu belirtiliyor.
Araştırmada, yeni şirketlerin azalmasının Almanya ekonomisi açısından önemli riskler taşıdığı vurgulandı. ZEW'nin değerlendirmesine göre, şirket kurulumlarının düşmesi rekabeti azaltırken, yatırım oranlarını da olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, bu eğilimin sürmesi halinde Almanya’nın ekonomik dinamizmini kaybedebileceğine dikkat çekiyor.
Bürokrasi girişimciliğin önündeki en büyük engel
ZEW’nin araştırması, girişimciliğin önündeki en büyük engellerden birinin artan bürokratik yükler olduğunu gösteriyor. 5.000 şirketin katıldığı bir ankette, yeni kurulan şirketlerin haftada ortalama dokuz saatlerini idari işlemlerle geçirmek zorunda kaldıkları ortaya çıktı. Özellikle veri koruma yönetmelikleri ve çeşitli bildirim yükümlülükleri, girişimciler için ciddi bir zaman ve maliyet kaynağı olarak öne çıkıyor.
Sanayi sektörüne yönelik analizlerde ise özellikle Ar-Ge yoğun sektörlerde girişimlerin azalması dikkat çekiyor. Makine mühendisliği, kimya ve elektrik mühendisliği gibi alanlarda yeni şirket kurma oranının ciddi biçimde gerilediği belirlendi. Örneğin, 2002 yılında bu sektörlerde 1.400 yeni şirket kurulurken, 2023’te bu rakam 625’e düştü. Daha az Ar-Ge gerektiren sektörlerde de düşüş yaşandı, ancak bu oran sanayi kadar dramatik olmadı.
ZEW’nin değerlendirmesinde, girişimciliğin desteklenmemesi durumunda bu durumun sanayi üretimi ve inovasyon sürecinde uzun vadeli etkiler yaratabileceği ifade ediliyor. Kurum, sanayi sektöründeki bu düşüşün Almanya'nın rekabet gücünü de zayıflatabileceğine işaret ediyor.
Enerji maliyetleri ve eleman sıkıntısı sanayiyi zorluyor
ZEW’nin araştırmasına göre, girişimciliğin önündeki bir diğer büyük engel ise enerji maliyetlerinin artışı. Özellikle kimya ve ilaç sektörlerinde yüksek enerji maliyetlerinin yeni girişimlerin azalmasına yol açtığı belirtiliyor. 2022 ve 2023 yıllarında enerji yoğun sektörlerde her yıl %10’un üzerinde bir düşüş yaşandı. Demir, çelik ve değerli metallerin üretimi gibi alanlarda bu oran daha da yüksek oldu.
Buna ek olarak, kalifiye eleman eksikliğinin de şirket kurulumlarını olumsuz etkilediği rapor edildi. Özellikle teknik ve mühendislik alanlarında uzman çalışan bulmanın giderek zorlaştığı, bunun da yeni şirketlerin faaliyetlerini sürdürebilmesini zorlaştırdığı ifade ediliyor.
Rekabet baskısı azalıyor, inovasyon tehlikede
ZEW’nin değerlendirmesi, yeni şirketlerin azalmasıyla birlikte ekonomik rekabetin de zayıfladığını ortaya koyuyor. Raporda, özellikle inovatif fikirlerin hayata geçirilmesi için girişimciliğin kritik bir rol oynadığı vurgulanıyor. Yeni kurulan şirketlerin sayısındaki düşüş, büyük firmaların pazardaki hakimiyetini artırırken, sektörel rekabetin de giderek azaldığı belirtiliyor.
Araştırmada, sanayide yaşanan bu düşüşün uzun vadede ekonominin genel yapısını da etkileyebileceği ve yeni iş modellerinin gelişimini zorlaştırabileceği aktarılıyor. ZEW’nin analizine göre, girişimcilik ve inovasyonu teşvik edecek önlemler alınmazsa, Almanya ekonomisi gelecekte ciddi zorluklarla karşı karşıya kalabilir.
