Alman halkı ne istiyor? Tasarruf ve reform tartışmaları alevlendi
Almanya’da günler süren koalisyon müzakerelerinin ardından CDU, SPD ve Yeşiller büyük bir mali anlaşmaya vardı. Yeni hükümet, önümüzdeki yıllarda yüz milyarlarca Euro borçlanarak harcama yapabilecek.
CDU’nun başbakan adayı Friedrich Merz, anlaşmadan memnun: “Almanya geri döndü!” ifadelerini kullandı. SPD Genel Başkanı Lars Klingbeil ise “Bu paket, Almanya için güçlü bir ekonomik itici güç olacak” diyerek borç planını savundu.
Borçlanma planı: Hangi alanlara harcama yapılacak?
Anlaşma kapsamında 500 milyar Euro’luk altyapı yatırımı planlanıyor. Bu borç 12 yıla yayılacak. Öne çıkan maddeler şöyle:
▶︎ 100 milyar Euro, eyaletlerin kullanımı için ayrılacak. Özellikle eskiyen okulların yenilenmesi gibi projelerde harcanacak.
▶︎ Eyaletler için yeni borçlanma yetkisi: Federal hükümetin yanı sıra eyaletler de toplamda 16 milyar Euro borçlanabilecek.
▶︎ Savunma harcamalarına özel kredi: Almanya’nın savunma bütçesi GSYİH’nin %1’ini aştığında ek borçlanma yapılabilecek. Şu anda bu oran 45 milyar Euro seviyesinde. Yeni düzenleme, savunma sanayi, siber güvenlik, istihbarat ve Ukrayna’ya yardımları da kapsıyor. Bu sayede hükümet, sınırsız borçlanarak orduyu güçlendirebilecek.
Muhalefet: Hükümet her sorunu parayla mı çözecek?
CDU ve SPD liderleri, borçlanmanın Almanya’nın tüm sorunlarını çözmeyeceğini vurguluyor. CSU Meclis Grubu Başkanı Alexander Dobrindt , “Önümüzde hâlâ büyük reform ve bütçe dengeleme görevleri var” diyerek dikkatli olunması gerektiğini söyledi.
Eski Maliye Bakanı Peer Steinbrück de hükümetin bürokrasiyi azaltması, dijital dönüşümü hızlandırması ve güvenlik sistemini yeniden yapılandırması gerektiğini savunuyor.
Alman halkı büyük devlet reformu istiyor
Almanya’daki INSA anketine göre, halkın %51’i devlet sisteminde köklü reformlar yapılmasını istiyor. %43’ü ise önce tasarruf edilmesi gerektiğini düşünüyor.
İşte yeni hükümetin tasarruf edebileceği alanlar:
▶︎ Enerji yasaları: Leibniz Ekonomi Araştırmaları Enstitüsü'nden Prof. Manuel Frondel, Bina Enerji Yasası’nın yıllık 16,5 milyar Euro'ya mal olduğunu ve kaldırılması gerektiğini belirtiyor.
▶︎ Yenilenebilir enerji sübvansiyonları: Almanya’da güneş panelleri ve yenilenebilir enerji sistemleri için verilen teşviklerin kaldırılması halinde 10 milyar Euro tasarruf edilebilir.
▶︎ Emeklilik reformu: Emeklilik maaşlarının ortalama ücretin %48’ine sabitlenmesi planlanıyor. Ancak bu sınır kaldırılırsa, 2040 yılına kadar yıllık 20 milyar Euro tasarruf sağlanabilir.
▶︎ Anne emekliliği tartışması: Almanya Emeklilik Sigortası Başkanı Gundula Roßbach, CSU’nun anne emekliliğini genişletme planını çok maliyetli buluyor. Planın yıllık 5 milyar Euro ek yük getireceğini belirtiyor.
FDP: Hükümetin borç planı halkı kandırıyor
FDP, hükümetin tasarruf konusundaki samimiyetine şüpheyle yaklaşıyor. FDP Genel Sekreteri Christian Dürr, CDU lideri Friedrich Merz’in sunduğu borç paketinin bir aldatmaca olduğunu söyledi. "Merz ve koalisyonu, gereken tasarrufları tamamen göz ardı ediyor" ifadelerini kullandı.
FDP, İklim ve Dönüşüm Fonu’nun iptal edilmesiyle 25 milyar Euro tasarruf edilebileceğini ve gelişim yardımlarında 5 milyar Euro’luk kesinti yapılabileceğini savunuyor.
Alman halkı nerede tasarruf yapılmasını istiyor?
INSA anketine göre, Alman halkı en büyük tasarruf potansiyelini politikacıların harcamalarında görüyor:
▶︎ %53, Bundestag’daki milletvekili sayısının azaltılmasını istiyor.
▶︎ %51, iş tekliflerini reddeden Bürgergeld (vatandaş parası) alanların ödemelerinin kesilmesi gerektiğini düşünüyor.
▶︎ %49, sığınmacılara verilen mali yardımların azaltılmasını talep ediyor.
Buna karşın halk, kişisel fedakârlıklar konusunda isteksiz. Sadece %18’i savunma harcamaları için ek vergi ödemeye hazır. %17’si altyapı için ek vergi kabul edebilir.
Hükümete güven az: Halkın %62’si tasarruf yapılacağına inanmıyor
Ankete göre, halkın sadece %25’i hükümetin gerçekten tasarruf yapacağına inanıyor. %62’si ise yeni hükümetin harcamalara devam edeceğini düşünüyor.
Almanya büyük borçlanmaya hazırlanırken, hükümetin tasarruf planları ve reform vaatleri hâlâ tartışma konusu olmaya devam ediyor.