18. yüzyılın en büyük piyango hilesi: Voltaire'in kazanç sırrı
Piyango, modern çağın bir şans oyunu değil. 15. yüzyılın sonlarına kadar uzanan köklü bir geçmişi var. O zamandan beri insanlar, büyük ödülü kazanarak bir anda zengin olmayı hayal ediyor. Ancak yalnızca şansa güvenmek yerine, kazanç sağlamak için bir sistem geliştirenler de oldu. Bunlardan biri de ünlü Fransız filozof Voltaire.
Voltaire çalışmayı pek sevmezdi
Asıl adı François-Marie Arouet olan Voltaire, 1694 yılında Paris'te varlıklı bir ailede doğdu. Babası başarılı bir hukukçuydu ve oğlunun da onun izinden gitmesini istiyordu. Ancak Voltaire, sıradan bir meslek sahibi olmayı ve çalışarak geçinmeyi hiç istemedi.
Genç yaşlarında, soyluların himayesinde hayatını sürdürdü. Saraydan aldığı pensionlar (emeklilik maaşı gibi düzenli ödenekler) sayesinde rahat bir yaşam sürdü. Babasının ölümüyle aldığı büyük miras da ona maddi güvence sağladı. Ancak tüm bunlar Voltaire için yeterli değildi. O, tam anlamıyla ekonomik özgürlüğe sahip olmak ve kimseye bağlı kalmadan yaşamak istiyordu.
Üstelik keskin dili ve satirik yazılarıyla Fransa Kralı'nın birkaç kez öfkesini çekmiş, hatta hapse atılmıştı. Bu nedenle, bağımsız bir servet edinmek onun için sadece bir lüks değil, aynı zamanda bir zorunluluktu.
Maliye bakanının piyango hatası
1729 yılında Voltaire, matematikçi Charles Marie de La Condamine ile piyangoyu kazandıracak bir strateji geliştirdi.
Dönemin Fransa Kralı, çökmüş devlet tahvillerini yeniden değerli hale getirmek için bir piyango düzenlenmesine izin verdi. Maliye bakanı, devletin borçlarını ödemek için bir plan yaptı:
- Tahvil sahipleri, sahip oldukları tahvilin nominal değerinin binde biri karşılığında bir piyango bileti satın alabiliyordu.
- Kazanan bilet sahibi, tahvil değerinin %85’ini geri alıyor ve ayrıca 500.000 livrelik büyük ödül kazanma şansı elde ediyordu. (Bugünün parasıyla 2,5 ila 7,5 milyon euro arasında bir değer)
Ancak bakan büyük bir hesap hatası yapmıştı. Voltaire ve Condamine, matematiksel olarak piyangonun kazançlı hale getirilebileceğini fark etti. Eğer tüm biletleri satın alırlarsa, kazanan biletin kendilerine çıkması neredeyse garantiydi.
Voltaire piyangoyu nasıl kazandı?
İkili, düşük değerli tahvilleri büyük miktarda satın aldı ve piyangoya sistemli bir şekilde yatırım yaptı. Böylece ödül havuzundaki çoğu bileti ele geçirdiler ve piyangoyu büyük ölçüde kontrol ettiler.
Sonuçta, yaklaşık 1 milyon livre (bugünün parasıyla 5 ila 15 milyon euro arasında bir servet) kazandılar.
Piyango kapatıldı, Voltaire bağımsızlığını kazandı
Maliye bakanı nihayet durumu fark etti, ancak artık çok geçti. Voltaire ve Condamine, büyük ödülü topladı. Bu olayın ardından piyango tamamen kapatıldı.
Condamine, kazancını bilimsel keşif gezilerine harcadı. Voltaire ise parayı akıllıca yatırım yaparak değerlendirdi. Artık ekonomik bağımsızlığını kazanmış ve Aydınlanma felsefesine tam anlamıyla odaklanabilir hale gelmişti.
Serveti sayesinde Friedrich der Große (Büyük Friedrich) ile Potsdam'da vakit geçirdi, özgür düşüncelerini yazdı ve Avrupa'nın en etkili filozoflarından biri olarak tarihe geçti.
Fotoğraf:temsili
