Uzun süre oturmak Alzheimer riskini artırıyor: Bilimsel araştırmadan önemli uyarılar

Almanya’da insanlar günde ortalama dokuz saatten fazla zamanını oturarak geçiriyor. ABD’de yapılan ve 400’den fazla yetişkinin yedi yıl boyunca izlendiği yeni bir araştırma ise, uzun süreli hareketsizliğin özellikle beyin sağlığına olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor. Çalışmaya katılanların başlangıçta demans belirtisi yoktu; gün içindeki hareketlilikleri akıllı saatlerle ölçüldü, düzenli MR taramaları ve hafıza testleriyle takip edildiler.

Oturdukça hafıza ve beyin küçülüyor

Katılımcıların gün içinde ortalama 13 saatini hareketsiz (oturur veya yatar halde) geçirdiği belirlendi. Araştırma sonuçlarına göre, günde ne kadar çok oturulursa, hafıza ve bilişsel testlerde o kadar düşük skorlar alındı. Ayrıca beynin, Alzheimer hastalığıyla bağlantılı olan bölgelerinde küçülme tespit edildi. Bu durum, kişinin düzenli spor yapıp yapmamasından bağımsız olarak gözlendi; yani günlük kısa süreli egzersizler, uzun oturma saatlerinin zararını tamamen ortadan kaldırmıyor.

Neden uzun oturmak beyne zarar veriyor?

Uzmanlar, beyin sağlığının damar ve metabolizma sağlığıyla yakından bağlantılı olduğuna dikkat çekiyor. Uzun süre hareketsiz kalmak, iltihabı artırabiliyor, beyne giden kan akışını azaltıyor, metabolizmayı bozuyor ve nöronlar arasındaki bağlantıları zayıflatıyor. Ayrıca insülin hassasiyetinde azalma görülebiliyor ve bu da diyabet riskini, dolayısıyla demans riskini artırabiliyor.

Hareketsizliğe karşı basit önlemler

Araştırmacılar, günlük hayatta daha fazla hareket edilmesini öneriyor. Her yarım saatte bir kalkıp esneme, telefon görüşmelerini ayakta yapmak, merdiven kullanmak, aracı biraz uzağa park etmek ya da masa başında hareket etmek basit ama etkili yöntemler arasında gösteriliyor. Özellikle “Daha fazla spor yapın” mesajının ötesinde, “Daha az oturun” çağrısı ön plana çıkıyor.