İspanya’nın doğusundaki Katalonya Özerk Yönetimi, son yıllarda bağımsızlık yanlısı gösterilerle öne çıkan 11 Eylül Katalonya Ulusal Günü’nü (La Diada) koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle geçmiş yıllara nazaran daha sönük kutladı.

Başkent Madrid’in ardından İspanya’da Covid-19 salgınının en fazla görüldüğü bölge olan Katalonya’da Diada etkinlikleri sınırlı katılımla gerçekleşti.Bağımsızlık yanlısı sivil toplum örgütleri, son yıllarda binlerce Katalan’ı sokağa dökmeyi başardıkları İspanya’dan ayrılmayı savunan gösterilerini bu kez az katılımla ve sembolik eylemlerle yaptı. “Omnium Cultural” adlı dernek, bağımsızlık yanlısı girişimlerinden dolayı İspanyol Devleti tarafından “yargılanan veya sürgüne gönderilen” Katalanlara destek vermek için Barselona kent merkezine üzerlerine isimlerin yazıldığı 2850 boş sandalye koydu. 

Ayrıca, 1714 yılında dönemin İspanya Kralı 5. Felipe’ye ait orduların Barselona’ya girmesi ve kentin bağımsızlığını kaybetmesine atfen saatler 17.14’ü gösterdiğinde Katalonya genelinde bağımsızlık yanlısı gösteriler düzenlendi.

Covid-19 nedeniyle katılımın sınırlı tutulduğu gösterilerde Katalanlar, balkonlara çıkarak destek verdi. Gösterilerde tutuklu ve yurtdışına kaçan Katalan siyasetçiler için genel af ile bağımsızlık için yasal referandum talepleri bir kez daha gündeme getirildi. Ulusal gün Diada’da ayrılıkçı radikal grupların şiddet kullanılan eylemleri de öne çıktı. Ateş yakarak tren raylarına zarar veren saldırılardan dolayı Barselona ile Girona arasında 20’ye yakın hızlı tren ve banliyö treninin öğle saatlerine kadar hizmet veremediği açıklandı. Demiryoluna sabotajlar yüzünden 4 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Ayrıca, Barselona ve diğer Katalan kentlerinde Kral 6. Felipe ve diğer Kraliyet Ailesi üyelerinin fotoğraflarının yakıldığı eylemler yapıldı.

ÖZÜR TALEBİ

Katalonya Özerk Yönetim Hükümeti Başkanı Quim Torra, Katalan halkına yönelik konuşmasında, “Ülkemiz, ulusal bütünlüğüne ve bağımsızlığına kavuşuncaya kadar demokratik özgürlük iradesinde ısrarcı olduk ve ısrarcı olmaya da devam edeceğiz. Katalonya, pandemi döneminde toplum sağlığını korumayı ve baskıların olduğu dönemlerde özgürlük kazanmayı bilir” dedi.

Diktatör Francisco Franco döneminde işkence gören ve kurşuna dizilerek öldürülen eski Katalonya Başkanı Lluis Companys için Almanya ve Fransa’nın özür dilemesine rağmen İspanyol devletinden bu zamana kadar hiçbir özrün gelmediğini söyleyen Torra, “İspanya, bu olayda sorumluluğunu üstlenmedi, Katalan halkından özür bile dilemedi. İspanya Devlet Başkanı (Kralı 6. Felipe) ve Başbakan (Pedro Sanchez), Başkan Companys’in gördüğü zulüm, tutuklama, infazdan ve cezaevinde veya sürgünde ölen Katalanlardan özür dilemelidir” şeklinde konuştu.

KATALONYA’DAKİ SÜREÇ

Katalonya’da ilk olarak 9 Kasım 2014’te, daha sonra 1 Ekim 2017’de İspanya Devleti tarafından yasa dışı ilan edilen ve hiçbir hukuki geçerliliği olmayan iki bağımsızlık yanlısı referandum yapılmıştı.

Katalonya Özerk Parlamentosu, 27 Ekim 2017’de tek taraflı bağımsızlık kararı alınca anayasanın 155’incimaddesini uygulayan dönemin sağ görüşlü İspanyol hükümeti, Katalonya’nın özerklik haklarını merkezi hükümete devretmişti. Katalonya’da yapılan erken yerel seçimlerin ardından Haziran 2018’de Quim Torra’nın Katalonya Özerk Hükümet Başkanı seçilmesiyle özerklik hakları yeniden Katalonya’ya verilmişti.

Katalonya’da 1 Ekim 2017’deki bağımsızlık referandumundan dolayı “isyana teşvik” suçuyla 9 Katalan siyasetçi, 9-13 yıl hapis cezası almıştı. Eski Katalonya Özerk Hükümet Başkanı Carles Puigdemont ve bazı Katalan bakanlar ise İspanyol adaletinden kaçarak yurtdışına gitmişti. 

İspanya sınırları içinde hakkında arama ve tutuklama kararı olan Puigdemont, Avrupa parlamenteri olarak görev yapıyor.

Katalonya Başkanı Torra hakkında devletin kurumlarına itaatsizlik suçlamasıyla verilen 1,5 yıl kamu görevinden men cezasına yapılan itirazı Yüksek Mahkeme’nin 17 Eylül’de karara bağlaması ve büyük olasılıkla cezanın onanması bekleniyor. 

Torra’nın cezasının kesinleşmesi durumunda Katalonya’da bu yıl sonunda erken yerel seçime gidilebilecek. Ancak anketler, olası bir seçimde bağımsızlık yanlısı partilerin yeniden yerel parlamentoda çoğunluğu elde edeceğini gösteriyor.

+49 – MADRİD

FOTO: AA - Arşiv