AV. ŞERİF YILMAZ – Yurtdışında sigorta girişi olan hanımlar Türkiye’de yaptıkları doğumları borçlanarak emekli olabilirler. Bunu bize gelen bir soru ile açıklayalım:
1965 doğumluyum ve Almanya’da 10.01.1983-05.03.1984 tarihleri arasında çalışmalarım var. Ancak 1984 yılının sonunda Türkiye’ye kesin dönüş yaptık ve Türkiye’de evlendim. 1987, 1991, 1995 ve 1997 doğumlu dört çocuğum oldu. Son çocuk doğumundan sonra 2002-2005 yılları arası 900 gün SSK’lı çalışmam oldu. 01.03.2006 tarihinden itibaren 2011 tarihine kadar da 1950 gün SSK isteğe bağlı ödedim. Şimdi çocuk doğumlarını borçlanarak emekli olmak istiyorum ama bana 2002 Türkiye sigorta girişinden önce doğumlar olduğu için borçlanma yapamayacağımı söylüyorlar. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Bana hangi şartlarda emekli maaşı bağlanır? (Arzu T.- Adana/Türkiye)
Size söylenenler 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Torba Yasa ve SGK’nın 29.09.2014 tarihli 2014/27 sayılı genelgesinden önce ise doğrudur. SGK, sizin yurtdışı sigorta başlangıcınızı nazara almıyor ve Türkiye sigorta başlangıcınız olan 2002 öncesi yaptığınız en fazla iki doğumu borçlandırmıyordu ve biz de bu yurtdışı sigorta girişinizin Türkiye için de geçerli olduğunun tespiti için dava açıyorduk.
Ancak 6552 sayılı yasa ile sözleşmesinde sigorta girişi ile ilgili hüküm olan ülkelerdeki ilk sigorta girişlerinin Türkiye için de ilk defa sigorta başlangıcı olacağının hüküm altına alınmasından sonra SGK’nın bahsettiğimiz genelgesiyle de Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya ülkeleri ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde ilk sigorta girişinin Türkiye’de de sayılacağına dair hüküm bulunduğu ve bunların Türkiye için de geçerli olduğu kabul edilmeye başlandı.
Ayrıca bu yasa ile daha önce en fazla iki çocuğa kadar yapılabilen doğum borçlanması her çocuk için iki yıl olmak üzere üç çocuğa kadar çıkarıldı. Dolayısıyla şayet çocukların doğumları arasında iki yıl varsa ve bu sürede sigortalı bir çalışmanız yoksa üç çocuğunuz için toplam 3x2x360= 2160 gün borçlanma hakkınız bulunuyor.
Bu halde Türkiye için sizin sigorta girişiniz Türk sigortasından önce ilk defa sigortaya girdiğiniz 10.01.1983 tarihidir ki, bu tarihten sonra yaptığınız doğumları SSK kapsamında borçlanabilirsiniz. Yurtdışındaki 18 yaş sonrası çalışma, bir yıla kadar işsizlik süreleri ile ev hanımlığı sürelerinizi de borçlanma imkanınız var. Ancak bu yurtdışı borçlanmasını yapmaya mecbur değilsiniz.
Hali hazırda Türkiye’de SSK kapsamında ödenmiş 2850 prim gününüz var. 10.01.1983 sigorta girişinize göre 506 sayılı yasanın geçici 81’inci maddesi gereğince emeklilik şartlarınız 5000 gün, 25 yıl sigortalılık süresi ve en az 40 yaştır. 5000-2850= 2150 gün daha doğum borçlanması yaparsanız diğer şartları da yerine getirdiğinizden hemen emekli aylığına hak kazanırsınız ve bu emekli aylığınızın daha yüksek olmasını sağlar.
Bu borçlanma işlemine yurtdışı borçlanmayı da katarsanız o zaman tekrar yurtdışında yaşama durumunda 3201 sayılı yasadaki yurtdışında çalışma ve ikamete dayalı yardım alma yasağı ile karşılaşırsınız. Sadece Türkiye’deki çalışmalarınız ve doğum borçlanmasıyla emekli olursanız yurtdışına çıkıp ikamet etseniz bile emekli aylığınız kesilmeden yurtdışında hem çalışabilir hem de ikamete dayalı yardım alabilirsiniz.
Av. Şerif Yılmaz
Türk Hukuku Avukatı
(gem. § 206 BRAO)
Adres : Johannisstraße 84/85 49074 Osnabrück
Tel : +49 (541) 67330036
Fax : +49 (541) 67362032
Şube/Zweigstelle
Adres : Herforder Str. 46 33602 Bielefeld
Tel : +49 (521) 5600530
Fax : +49 (521) 5600532
Web : www.av-yilm.de
E-Mail: info@av-yilmaz.de